පොත් බූන්දි
කාව්‍යමය සත්‍යය හා සමාජමය සත්‍යය අබිමුඛ වන මොහොතක
බූන්දි, 22:50:54
කවිය වනාහී විවරණයන් කෙරෙහි වන ස්ථාපිත කොන්දේසි යටතේ, කාව්‍යමය සත්‍යය හාකාව්‍යමය සුන්දරත්වය මගින් ජීවිතය පිළිබඳ කෙරෙන විවරණයක් බව "වික්ටෝරියනු අවකාශයක" වුව මැතිව් ආර්නොල්ඩ් නම් වූ විශිෂ්ඨ ඉංග්‍රීසි කවියා ස්වකීය "කාව්‍ය අධ්‍යනය" නම් රචනාව හරහා ප්‍රකාශ කළේ ය. ඒ 1880 තරම් ඈතක ය. එකල්හි ශ්‍රී ලාංකියෝ ඔවුන් යටතේ ම විජිතවාසී වුහ. සන්දර්භය කෙසේ වෙතත් අදත් ඔහුගේ විවරණය ඕනෑම කාව්‍ය වපසරියකට ආදේශ කළ හැකි වන්නේ වෙයි. කවීහු එබඳු වන්නාහ. පහල වන සමාජ සන්දර්භය සමතික්‍රමණය කරන්නාහ. සනාතන සත්‍යය ම හා ගැට ගැසෙන්නාහ. ඒ අද්‍යතන සත්‍යය තුළිනි. එබැවින් සියල්ල කෙසේ වතුදු ඔවුහු පවත්නා සමාජ සන්දර්භය ග්‍රහණය කිරීමෙන් නොනැවතී එය විවරණ කිරීම තෙක් වන කාව්‍යමය ක්‍රියාවලියක නිරතවන්නා හ.
"ඔබට අනුව කවිය කියන්නේ මොකද්ද?" වරක් මගෙන් අති නූතන ම කවියකු විමසී ය.
"මොකක් වුණත් කමක් නෑ, එතන කවිය තියෙන්න ඕනෙ." මම පිළිතුර දුනිමි. ඔහු මඳක් වික්ෂිප්ත වූවා වැන්න. ඒත් ඒ වික්ෂිප්තයේ සංක්ෂිප්තය මෙබඳු ය.
තාරකා ගැන ලියන්නට සිතෙන විට
සින්ඩරෙල්ලාගේ අනිත් සපත්තුව
පොදු මිනී වළක
තෙත බරිත පස් අතරින්
මතු විය.
-අජිත් සී. හේරත්
(වික්ෂිප්ත සංක්ෂිප්තය)
මගේ තර්කයේ පදනම අජිත් සී. හේරත්ගේ මෙකී කවිය මැතිව් ආර්නෝල්ඩ්ගේ විග්‍රහය මත තබා බැලීමෙන් කියවා ගත හැකි ය. කවිය කවියක් වන්නේ ද නැද්ද යන්න විග්‍රහ කළ හැකි වන නිර්ණායක උපුටා ගනු හැකි වන්නේ කවිය විසින් උත්පාදනය කෙරෙන කාව්‍යමයසත්‍යය හා කාව්‍යමය සුන්දරත්වය, ජීවිතය මත තබා කෙරෙන විවරණයකිනි.
ඉදින් ජයසිරි අලවත්ත විසින් වින්දනීය විමර්ශනයක බඳුන් කරනු ලැබීමට තැත්කෙරෙන 'මකරන්ද' කවිමුළුවේ සංගෘහිත පිටු අතර මුළුදුන් සුවිශේෂ නිර්මාණ කිහිපයක් ගැන ඔහු ගනු ලබන ප්‍රවේශය ගැන සංක්ෂිප්තකර ලෙස හෝ විභාග කිරීම අර්ථසම්පන්න දිශානතියක් ගත යුතු වන්නේ එහි අධ්‍යාශය පිරිසිඳ දැනගනු පිණිස ය.
පොදුවේ සාහිත්‍යට ඇති පීඩනය එයාකාරව ම පැවතියේ වුව, කවිය එවන් සාහිත්‍යයික වපසරියෙන් පවා තලා පිටමං කිරීමට සමාජයක් සේ එක්ව ක්‍රියා කරන සන්දර්භයක අඛණ්ඩව කවි ලිවීමට හිත හදා ගැනීම ම ක්‍රම විරෝධි ප්‍රතිචාරයකි. එකව් විවරණයෙහි ලා උත්සුක වීම ම කවියෙහි එන අරුත් සමාජය මත අවුළුවාලීමට ධෛර්යය ලබා දීමෙකි. නමුත් අධ්‍යාශය තුළ එහි විලෝමය වුව දක්නට ලැබෙන අවස්ථා එමට ය. අවිචාරි ලෙස ගුරුකුල නඩත්තුවට යාමෙන් හා අන් සමාජ ප්‍රාග්ධනය තමන්ගේ ගිණුම්වලට හුවමාරු කර ගැනීමට යාමෙන් එවන් ව්‍යසනයන් සිද්ධවන බව මගේ පුද්ගලික මතය යි. ජයසිරි අලවත්ත වෙන් වන්නේ එතැනිනි. ඔහු කිසිඳු ගුරුකුලයක නැතුවා මෙන්ම මෙහිදී ප්රස්තුත කරගන්නේ මහා නාමකායන් නොවේ. ඔහු මහා කාව්‍ය නාමකායන් විමසා එකී සමාජ ප්‍රාග්ධනයෙන් කොටස් අතපත් කරගන්නට මාන බලන්නේ නැත. ඒ ඔහුටම එවන් නාමකායක් ඇති බැවිනි. ඔහු මෙතැන්හි එය කවිය අවුළුවාලනු පිණිස තෙමේ ම ආයෝජනය කරයි. ඔහු අධ්‍යශයික වශයෙන් කවියේ සහෘදයකු වන්නේ ද, කවිය විසින් ඉල්ලා සිටිනු ලබන සමාජ විශ්ලේෂණයේ සක්‍රීය හවුල් කරුවකු වන්නේ ද මෙවන් සාධක නිසා ය.
ජයසිරි අලවත්තගේ සහෘද කියවීමට ලක්වන කාව්‍යාවලිය ඒකරාශී වන 'මකරන්ද'යෙහි නිර්මෘතෘ තිඹිරියාගම බණ්ඩාර මෙසේ පවසයි.
"කාව්‍ය නිර්මාණය වගේ ම රස වින්දනය ඉහළ මට්ටමක පවතින බව පෙනෙන්නට තියෙනවා. විශේෂයෙන් ම මා දකින්නේ අපේ නිදහස් කවිය තාරුණ්‍යයට පත්වී ඇති බවයි. අලුතින් කාව්‍යකරණයට පිවිසි නවකයන් බොහෝ දෙනෙක් සිටිනවා. ඔවුන් අතරින් ඉතාමත් උසස් නිර්මාණ බිහිවෙනවා. ප්‍රස්තුථ ගවේෂණය, ඉදිරිපත් කිරීම හා භාෂා ප්‍රයෝග භාවිතය ඉතාමත් මුවහත් ආකාරයෙන් ඔවුන් භාවිත කරනවා."
(-සිළුමිණ- පුන්කලස- 2012 ජනවරි 15)
තිඹිරිගේ මේ ප්‍රකාශයෙන් සමාජ සන්දර්භය කුමක් වුව කාව්‍ය නිර්මාණකරණය කෙබඳු ස්වරූපයක් ගෙන ඇද්ද යන්නත්, ඒවා විඳ ගැනීම කෙබඳු ස්වරූපයක් ගෙන ඇද්ද යන්නත් එකවිට කියැවෙයි. ජයසිරිගේ ‘මකරන්ද කාව්‍ය විමංසා’කෘතිය යනු ඒ දෙක එක්තැන් කළ නිෂ්චිත මොහොතයි. ඒත් එහි සාරර්ථ ගවේෂණයට පෙර එහි ඓතිහාසික සන්දර්භය දෙසට එක් මොහොතක හෝ ආලෝක ධාරාවක් එල්ලකර බැලීම සාධනීය නොවන්නේද?
අපමණක් පොත් කියවෙමින්, සුවිශාල පුද්ගලික පුස්තකාලයක් නඩත්තු කළ ජේ. ආර්. ජයවර්ධන ශ්‍රීමතාණන් සාහිත්‍යය, සාමුහික විඥානයෙන් බැහැර කරලීමට සවිඥානක වන්නේ තමන් ස්ථාපිත කළ විකෘති දේශපාලන අර්ථ ක්‍රමය නඩත්තු කරලන්නට හැකි බරපතල වුවමනාවක් කාව්‍ය කේන්ද්‍රකරගත් සාහිත්‍ය ව්‍යාපාරය තුළ සැඟවි ඇති බව ප්‍රත්‍යක්ෂ වශයෙන් ම දන්නා නිසා ය. තත්කාලීන සමාජ දේහය අනායාසයෙන් නිරීක්ෂණය කරමින් පමණක්, එකී දැනුවත් ප්‍රවේශයේ ප්‍රතිඵල දැක්ක හැකිය.
එරික් ඉලයප්ආරච්චි නම් වන කෘතහස්ත කවියා සහ විචාරකයා මහගම සේකර අරභයා නඟන "එෆ්. එම්. සංස්කෘතිය ඇරැඹෙන්නේ මහගමසේකර ගෙනි" නම් වන ප්‍රවාදය පහසුවෙන් බැහැර කළ නොහැක්කේ මෙම දේශපාලන සන්දර්භය එක් පුද්ගලයකු හරහා ක්‍රියාත්මක වුවත් ඊට විවිධාකාර අනුමැති හා අනුග්‍රහ ලබා ඇති සියල්ලන් ම අඩුවැඩි වශයෙන් වුව සක්‍රීය ලෙස ඊට දායක වන බැවිනි.
ඒ අනුව ගීතය යනු එක් ප්‍රබල කොන්ත්‍රාත්කාර මාධ්‍යක් බව පැහැදිලි කර ගත යුතු ය. ඊට සක්‍රියව දායකවීම හරහා අප දැනුවත්ව හෝ නොදැනුවත්ව සිදු කරන්නෙ ජේ. ආර්. ගේ මතවාදය පෝෂණය කිරීමට උදව් කිරීම බව අපැහැදිලි නැත. කවිය සතු සියලු ඉසියුම්කම් සියල්ලම පැහැරගෙන ගොස් සංගීතමය ආකෘතියක බහා සියල් ඉසියුම්කම් සෙත්තපෝච්චි කරලීම මෙකී කොන්ත්‍රාත්තුවට අදාළව අප අත්දකින යථාර්ථයයි. තමන් විසින්ම ස්ථාපනය කරන්නට ජීවිත කාලයක බුද්ධිමය ශ්‍රමය වැගිරූ සමානාත්මතාව, නිදහස ආදී පොදු සමාජ සාරාර්ථ එක් නිශ්චිත මොහොතකින් අවසන්කර දැමීමට ගීතයට හැකියාව ඇත. ඒ වනාහී ඒ මාධ්‍ය සතු අනන්‍යතාවයයි. නමුත් කවියට එසේ විය නොහැකි ය. මන්දයත්, කවිය නිමැවුම මෙන්ම එය විඳ දරාගැනිමද ස්වභාවයෙන්ම ‘ඉවසීම’ නම් වන ව්‍යූහය තුළ පීඩනය එක්රැස්කර ගන්නා වූ බැවිනි.
එබැවින්, භාෂාවේ ඉසියුම් ම ප්‍රකාශනය කවිය වන්නේ නම් කවිය රැක ගැනීමට මාරාන්තික අරගල කළ යුතු නොවන්නේද? සිංහලය ගැන පෘථිවි තලය ම හෙළවෙන්නට කෑකෝ ගසන සිංහල දේශප්‍රේමීන් කවිය ගැන මාරාන්තික නිහඬතාවක ගැලෙන්නෙ ඇයි? ඒ ඉසියුම්කම හා සමාන්තරව හට ගන්නා තවත් දෙයක් ඇත. ඒ වනාහි සමාජ විවරණයයි. භාෂාව ඉසියුම් ලෙස විනිවිද යාහැකි අය සමාජය විනිවිද දැකීමට සමත් ය.
ජයසිරි අලවත්ත මේ සහෘද විවච්ඡේදනයට හසුකර ඇති කාව්‍ය සමුච්චය පමණක්ම වුව නිදසුන්කොට ගතහොත් මා නගන ප්‍රවාදය පැහැදිලි වනු ඇති. ඔහු පද ලිහා බැලීමෙහි අතරතුර තමා අනුදත් සමාජ විවරණය මත, ඒ කවි පද ගට ගටා අන් අරුත් උත්පාද කරයි. මැතිව් ආර්නෝල්ඩ්, කවිය අරභයා කී දෑ සිද්ධ වන්නේ එහිදී ය. විවරණයන් කෙරෙහි වන ස්ථාපිත කොන්දේසි, තත්කාලින සමාජ සන්දර්භය තුළ තබා විමසීමෙන් පමණක්ම එහි අරුත් අවුළුවාලන්නට හැකි බව අලවත්ත දනී.
නිදසුනක් අරගනිමු.
සමිත බී. අටුවබැන්දෑල නම් විශිෂ්ට නිමැවුම්කරුවාගේ "මී පෙම" අරභයා ජයසිරි අලවත්ත අප අල්ලා සොලවන හැටි විමසන්න.
"විවෘත ආර්ථිකයට පෙර නගරාසන්න පීඩිත ජනයා කුණු බක්කි අවුස්සා කෑම සොයද්දී විරුද්ධ පක්‍ෂය හඬ තැලුවේ එබඳු වටපිටාවන් දූරින්භූත කරන බවට සපථ කරමිනි. එහෙත් ඔවුන් මතු නොව වර්තමාන ආසියාවේ ආශ්චර්යයට ද එය ක‍්‍රියාවෙන් ඔප්පු කිරීමට නොහැකි වී ඇත. වර්තමානයේ ද නගරාසන්නයේ පමණක් නොව ග‍්‍රාමිය පෙදෙස්වල පවා නිවසක බැලමෙහෙවර කොට සිය; ආච්චි, මව, පියා, සොයුරිය හෝ සොයුරා රැගෙන එන ඉඳුල් පත බුදින්නට බලා සිටින දරුවන් කොපමණ සිටිත් ද?"
තව එකම එක නිදසුනක් පමණක් ගෙන හැරපානුයේ සෙස්ස, ඔහුගේ සමාජ කියවීම, මේ සියලු කවි විවරණය කෙරන පිටු අතරින් සියුම් හුයක් ලෙස ගලා යන බැව් ඔබටම අත්දකිනු පිණිසය.
ධර්මසිරි බෙනඩික්ට් උද්වේගකර කවියාගේ ‘සංවාදයට විවෘතයි’ කවියේ ප්‍රස්තුතය අරභයා අලවත්ත මෙසේ කියයි.
"ආගම බෞද්ධ වුව ද භාවිතය බෞද්ධ නොවන සමාජයක සිය මව සහ පියාගේ රෝගි භාවය හේතුකොට ගෙන කාලයක් පුරා තමන් වෙත ආදරය කළ තරුණිය තමා හැරයාම පිළිබඳ ශෝකාලාපයක් මෙම නිර්මාණයට ප්රස්තුත වී ඇත."
මැතිව් ආර්නොල්ඩ්ගේ ප්‍රවිශ්ටය ජයසිරි අලවත්තගේ ව්‍යායාමය හා සමපාත වන්නේ කෙසේද යන්න විමසා බලන්නට නොහැකි කිසිවකු හෝ වේ නම් කවිය අරභයා නූතන ම කියවීමක නිරත වන්නට අපට ඇරියුම් කරන ටෙරී ඊගල්ටන් විවර කරන දොරටුවෙන් ඊට ඇතුළු විය හැකි ය.
ටෙරී ඊගල්ටන් ඔහුගේ 'කවියක් කියවාගනුයේ කෙසේද? ' යන කෘතියේ මෙසේ පවසයි.
"කවියකින් කියැවෙන අවකාශමය රූපකය හැර, ඇතැම් විට එහි භාෂාව පිටුපස ඇති අදහස්උළුප්පාගැනීම පිළිබඳ කතා කිරීම නොමඟ යවන සුළුයි. භාෂාව වනාහි, සිතුවිලි ඔතා ඇති, ඉවත දැමිය හැකි සෙලෝෆේන් කඩදාසියක් වැනි යමක් නොවේ. කවියක භාෂාව වන්නේ එහි අදහස්වල ම පද යෝජනය නැතහොත් අන්වය යි."
පළමුව, ජයසිරි අලවත්ත කවියෙන් නො කවිය වෙන්කර ගැනීමට සමත් ය. දෙවැන්න, ඔහු කවියෙන් කවිය ලිහා පෙන්වන්නේ කවිය අරභයා ඊගල්ටන් සමඟ සමපාත කළ හැකි සන්දර්භයීය අවකාශයයි. කුමන තත්වයක් තුළ වුව කවිය කුසුමක් ලෙස ගතහොත් ජයසිරිගේ ප්‍රවිශ්ටය 'මකරන්දය' විනිවිඳිනු පිණිස ය. කිසිඳු සැකයන් නැත, එය සාධනීය වන්නේ වෙයි.
ඉදින් මම ඊගල්ටන් හරහා ගොසින් මේ කවි විවරණය නොකරමි. ජයසිරි අලවත්ත නම් වන සාහිත්‍යයික සහෘදයා එය සිදු කරනා බැවිනි.
-2014 ජූලි 29
"ඔබට අනුව කවිය කියන්නේ මොකද්ද?" වරක් මගෙන් අති නූතන ම කවියකු විමසී ය.
"මොකක් වුණත් කමක් නෑ, එතන කවිය තියෙන්න ඕනෙ." මම පිළිතුර දුනිමි. ඔහු මඳක් වික්ෂිප්ත වූවා වැන්න. ඒත් ඒ වික්ෂිප්තයේ සංක්ෂිප්තය මෙබඳු ය.
තාරකා ගැන ලියන්නට සිතෙන විට
සින්ඩරෙල්ලාගේ අනිත් සපත්තුව
පොදු මිනී වළක
තෙත බරිත පස් අතරින්
මතු විය.
-අජිත් සී. හේරත්
(වික්ෂිප්ත සංක්ෂිප්තය)
මගේ තර්කයේ පදනම අජිත් සී. හේරත්ගේ මෙකී කවිය මැතිව් ආර්නෝල්ඩ්ගේ විග්‍රහය මත තබා බැලීමෙන් කියවා ගත හැකි ය. කවිය කවියක් වන්නේ ද නැද්ද යන්න විග්‍රහ කළ හැකි වන නිර්ණායක උපුටා ගනු හැකි වන්නේ කවිය විසින් උත්පාදනය කෙරෙන කාව්‍යමයසත්‍යය හා කාව්‍යමය සුන්දරත්වය, ජීවිතය මත තබා කෙරෙන විවරණයකිනි.
ඉදින් ජයසිරි අලවත්ත විසින් වින්දනීය විමර්ශනයක බඳුන් කරනු ලැබීමට තැත්කෙරෙන 'මකරන්ද' කවිමුළුවේ සංගෘහිත පිටු අතර මුළුදුන් සුවිශේෂ නිර්මාණ කිහිපයක් ගැන ඔහු ගනු ලබන ප්‍රවේශය ගැන සංක්ෂිප්තකර ලෙස හෝ විභාග කිරීම අර්ථසම්පන්න දිශානතියක් ගත යුතු වන්නේ එහි අධ්‍යාශය පිරිසිඳ දැනගනු පිණිස ය.
පොදුවේ සාහිත්‍යට ඇති පීඩනය එයාකාරව ම පැවතියේ වුව, කවිය එවන් සාහිත්‍යයික වපසරියෙන් පවා තලා පිටමං කිරීමට සමාජයක් සේ එක්ව ක්‍රියා කරන සන්දර්භයක අඛණ්ඩව කවි ලිවීමට හිත හදා ගැනීම ම ක්‍රම විරෝධි ප්‍රතිචාරයකි. එකව් විවරණයෙහි ලා උත්සුක වීම ම කවියෙහි එන අරුත් සමාජය මත අවුළුවාලීමට ධෛර්යය ලබා දීමෙකි. නමුත් අධ්‍යාශය තුළ එහි විලෝමය වුව දක්නට ලැබෙන අවස්ථා එමට ය. අවිචාරි ලෙස ගුරුකුල නඩත්තුවට යාමෙන් හා අන් සමාජ ප්‍රාග්ධනය තමන්ගේ ගිණුම්වලට හුවමාරු කර ගැනීමට යාමෙන් එවන් ව්‍යසනයන් සිද්ධවන බව මගේ පුද්ගලික මතය යි. ජයසිරි අලවත්ත වෙන් වන්නේ එතැනිනි. ඔහු කිසිඳු ගුරුකුලයක නැතුවා මෙන්ම මෙහිදී ප්රස්තුත කරගන්නේ මහා නාමකායන් නොවේ. ඔහු මහා කාව්‍ය නාමකායන් විමසා එකී සමාජ ප්‍රාග්ධනයෙන් කොටස් අතපත් කරගන්නට මාන බලන්නේ නැත. ඒ ඔහුටම එවන් නාමකායක් ඇති බැවිනි. ඔහු මෙතැන්හි එය කවිය අවුළුවාලනු පිණිස තෙමේ ම ආයෝජනය කරයි. ඔහු අධ්‍යශයික වශයෙන් කවියේ සහෘදයකු වන්නේ ද, කවිය විසින් ඉල්ලා සිටිනු ලබන සමාජ විශ්ලේෂණයේ සක්‍රීය හවුල් කරුවකු වන්නේ ද මෙවන් සාධක නිසා ය.
ජයසිරි අලවත්තගේ සහෘද කියවීමට ලක්වන කාව්‍යාවලිය ඒකරාශී වන 'මකරන්ද'යෙහි නිර්මෘතෘ තිඹිරියාගම බණ්ඩාර මෙසේ පවසයි.
"කාව්‍ය නිර්මාණය වගේ ම රස වින්දනය ඉහළ මට්ටමක පවතින බව පෙනෙන්නට තියෙනවා. විශේෂයෙන් ම මා දකින්නේ අපේ නිදහස් කවිය තාරුණ්‍යයට පත්වී ඇති බවයි. අලුතින් කාව්‍යකරණයට පිවිසි නවකයන් බොහෝ දෙනෙක් සිටිනවා. ඔවුන් අතරින් ඉතාමත් උසස් නිර්මාණ බිහිවෙනවා. ප්‍රස්තුථ ගවේෂණය, ඉදිරිපත් කිරීම හා භාෂා ප්‍රයෝග භාවිතය ඉතාමත් මුවහත් ආකාරයෙන් ඔවුන් භාවිත කරනවා."
(-සිළුමිණ- පුන්කලස- 2012 ජනවරි 15)
තිඹිරිගේ මේ ප්‍රකාශයෙන් සමාජ සන්දර්භය කුමක් වුව කාව්‍ය නිර්මාණකරණය කෙබඳු ස්වරූපයක් ගෙන ඇද්ද යන්නත්, ඒවා විඳ ගැනීම කෙබඳු ස්වරූපයක් ගෙන ඇද්ද යන්නත් එකවිට කියැවෙයි. ජයසිරිගේ ‘මකරන්ද කාව්‍ය විමංසා’කෘතිය යනු ඒ දෙක එක්තැන් කළ නිෂ්චිත මොහොතයි. ඒත් එහි සාරර්ථ ගවේෂණයට පෙර එහි ඓතිහාසික සන්දර්භය දෙසට එක් මොහොතක හෝ ආලෝක ධාරාවක් එල්ලකර බැලීම සාධනීය නොවන්නේද?
අපමණක් පොත් කියවෙමින්, සුවිශාල පුද්ගලික පුස්තකාලයක් නඩත්තු කළ ජේ. ආර්. ජයවර්ධන ශ්‍රීමතාණන් සාහිත්‍යය, සාමුහික විඥානයෙන් බැහැර කරලීමට සවිඥානක වන්නේ තමන් ස්ථාපිත කළ විකෘති දේශපාලන අර්ථ ක්‍රමය නඩත්තු කරලන්නට හැකි බරපතල වුවමනාවක් කාව්‍ය කේන්ද්‍රකරගත් සාහිත්‍ය ව්‍යාපාරය තුළ සැඟවි ඇති බව ප්‍රත්‍යක්ෂ වශයෙන් ම දන්නා නිසා ය. තත්කාලීන සමාජ දේහය අනායාසයෙන් නිරීක්ෂණය කරමින් පමණක්, එකී දැනුවත් ප්‍රවේශයේ ප්‍රතිඵල දැක්ක හැකිය.
එරික් ඉලයප්ආරච්චි නම් වන කෘතහස්ත කවියා සහ විචාරකයා මහගම සේකර අරභයා නඟන "එෆ්. එම්. සංස්කෘතිය ඇරැඹෙන්නේ මහගමසේකර ගෙනි" නම් වන ප්‍රවාදය පහසුවෙන් බැහැර කළ නොහැක්කේ මෙම දේශපාලන සන්දර්භය එක් පුද්ගලයකු හරහා ක්‍රියාත්මක වුවත් ඊට විවිධාකාර අනුමැති හා අනුග්‍රහ ලබා ඇති සියල්ලන් ම අඩුවැඩි වශයෙන් වුව සක්‍රීය ලෙස ඊට දායක වන බැවිනි.
ඒ අනුව ගීතය යනු එක් ප්‍රබල කොන්ත්‍රාත්කාර මාධ්‍යක් බව පැහැදිලි කර ගත යුතු ය. ඊට සක්‍රියව දායකවීම හරහා අප දැනුවත්ව හෝ නොදැනුවත්ව සිදු කරන්නෙ ජේ. ආර්. ගේ මතවාදය පෝෂණය කිරීමට උදව් කිරීම බව අපැහැදිලි නැත. කවිය සතු සියලු ඉසියුම්කම් සියල්ලම පැහැරගෙන ගොස් සංගීතමය ආකෘතියක බහා සියල් ඉසියුම්කම් සෙත්තපෝච්චි කරලීම මෙකී කොන්ත්‍රාත්තුවට අදාළව අප අත්දකින යථාර්ථයයි. තමන් විසින්ම ස්ථාපනය කරන්නට ජීවිත කාලයක බුද්ධිමය ශ්‍රමය වැගිරූ සමානාත්මතාව, නිදහස ආදී පොදු සමාජ සාරාර්ථ එක් නිශ්චිත මොහොතකින් අවසන්කර දැමීමට ගීතයට හැකියාව ඇත. ඒ වනාහී ඒ මාධ්‍ය සතු අනන්‍යතාවයයි. නමුත් කවියට එසේ විය නොහැකි ය. මන්දයත්, කවිය නිමැවුම මෙන්ම එය විඳ දරාගැනිමද ස්වභාවයෙන්ම ‘ඉවසීම’ නම් වන ව්‍යූහය තුළ පීඩනය එක්රැස්කර ගන්නා වූ බැවිනි.
එබැවින්, භාෂාවේ ඉසියුම් ම ප්‍රකාශනය කවිය වන්නේ නම් කවිය රැක ගැනීමට මාරාන්තික අරගල කළ යුතු නොවන්නේද? සිංහලය ගැන පෘථිවි තලය ම හෙළවෙන්නට කෑකෝ ගසන සිංහල දේශප්‍රේමීන් කවිය ගැන මාරාන්තික නිහඬතාවක ගැලෙන්නෙ ඇයි? ඒ ඉසියුම්කම හා සමාන්තරව හට ගන්නා තවත් දෙයක් ඇත. ඒ වනාහි සමාජ විවරණයයි. භාෂාව ඉසියුම් ලෙස විනිවිද යාහැකි අය සමාජය විනිවිද දැකීමට සමත් ය.
ජයසිරි අලවත්ත මේ සහෘද විවච්ඡේදනයට හසුකර ඇති කාව්‍ය සමුච්චය පමණක්ම වුව නිදසුන්කොට ගතහොත් මා නගන ප්‍රවාදය පැහැදිලි වනු ඇති. ඔහු පද ලිහා බැලීමෙහි අතරතුර තමා අනුදත් සමාජ විවරණය මත, ඒ කවි පද ගට ගටා අන් අරුත් උත්පාද කරයි. මැතිව් ආර්නෝල්ඩ්, කවිය අරභයා කී දෑ සිද්ධ වන්නේ එහිදී ය. විවරණයන් කෙරෙහි වන ස්ථාපිත කොන්දේසි, තත්කාලින සමාජ සන්දර්භය තුළ තබා විමසීමෙන් පමණක්ම එහි අරුත් අවුළුවාලන්නට හැකි බව අලවත්ත දනී.
නිදසුනක් අරගනිමු.
සමිත බී. අටුවබැන්දෑල නම් විශිෂ්ට නිමැවුම්කරුවාගේ "මී පෙම" අරභයා ජයසිරි අලවත්ත අප අල්ලා සොලවන හැටි විමසන්න.
"විවෘත ආර්ථිකයට පෙර නගරාසන්න පීඩිත ජනයා කුණු බක්කි අවුස්සා කෑම සොයද්දී විරුද්ධ පක්‍ෂය හඬ තැලුවේ එබඳු වටපිටාවන් දූරින්භූත කරන බවට සපථ කරමිනි. එහෙත් ඔවුන් මතු නොව වර්තමාන ආසියාවේ ආශ්චර්යයට ද එය ක‍්‍රියාවෙන් ඔප්පු කිරීමට නොහැකි වී ඇත. වර්තමානයේ ද නගරාසන්නයේ පමණක් නොව ග‍්‍රාමිය පෙදෙස්වල පවා නිවසක බැලමෙහෙවර කොට සිය; ආච්චි, මව, පියා, සොයුරිය හෝ සොයුරා රැගෙන එන ඉඳුල් පත බුදින්නට බලා සිටින දරුවන් කොපමණ සිටිත් ද?"
තව එකම එක නිදසුනක් පමණක් ගෙන හැරපානුයේ සෙස්ස, ඔහුගේ සමාජ කියවීම, මේ සියලු කවි විවරණය කෙරන පිටු අතරින් සියුම් හුයක් ලෙස ගලා යන බැව් ඔබටම අත්දකිනු පිණිසය.
ධර්මසිරි බෙනඩික්ට් උද්වේගකර කවියාගේ ‘සංවාදයට විවෘතයි’ කවියේ ප්‍රස්තුතය අරභයා අලවත්ත මෙසේ කියයි.
"ආගම බෞද්ධ වුව ද භාවිතය බෞද්ධ නොවන සමාජයක සිය මව සහ පියාගේ රෝගි භාවය හේතුකොට ගෙන කාලයක් පුරා තමන් වෙත ආදරය කළ තරුණිය තමා හැරයාම පිළිබඳ ශෝකාලාපයක් මෙම නිර්මාණයට ප්රස්තුත වී ඇත."
මැතිව් ආර්නොල්ඩ්ගේ ප්‍රවිශ්ටය ජයසිරි අලවත්තගේ ව්‍යායාමය හා සමපාත වන්නේ කෙසේද යන්න විමසා බලන්නට නොහැකි කිසිවකු හෝ වේ නම් කවිය අරභයා නූතන ම කියවීමක නිරත වන්නට අපට ඇරියුම් කරන ටෙරී ඊගල්ටන් විවර කරන දොරටුවෙන් ඊට ඇතුළු විය හැකි ය.
ටෙරී ඊගල්ටන් ඔහුගේ 'කවියක් කියවාගනුයේ කෙසේද? ' යන කෘතියේ මෙසේ පවසයි.
"කවියකින් කියැවෙන අවකාශමය රූපකය හැර, ඇතැම් විට එහි භාෂාව පිටුපස ඇති අදහස්උළුප්පාගැනීම පිළිබඳ කතා කිරීම නොමඟ යවන සුළුයි. භාෂාව වනාහි, සිතුවිලි ඔතා ඇති, ඉවත දැමිය හැකි සෙලෝෆේන් කඩදාසියක් වැනි යමක් නොවේ. කවියක භාෂාව වන්නේ එහි අදහස්වල ම පද යෝජනය නැතහොත් අන්වය යි."
පළමුව, ජයසිරි අලවත්ත කවියෙන් නො කවිය වෙන්කර ගැනීමට සමත් ය. දෙවැන්න, ඔහු කවියෙන් කවිය ලිහා පෙන්වන්නේ කවිය අරභයා ඊගල්ටන් සමඟ සමපාත කළ හැකි සන්දර්භයීය අවකාශයයි. කුමන තත්වයක් තුළ වුව කවිය කුසුමක් ලෙස ගතහොත් ජයසිරිගේ ප්‍රවිශ්ටය 'මකරන්දය' විනිවිඳිනු පිණිස ය. කිසිඳු සැකයන් නැත, එය සාධනීය වන්නේ වෙයි.
ඉදින් මම ඊගල්ටන් හරහා ගොසින් මේ කවි විවරණය නොකරමි. ජයසිරි අලවත්ත නම් වන සාහිත්‍යයික සහෘදයා එය සිදු කරනා බැවිනි.
-2014 ජූලි 29
මේ වියමන ඔබේ මූණු පොතට එක් කරන්න-
Tags- Makaranda Kavya Wimansa (2014) by Jayasiri Alawatta, Terry Eagleton, Matthew Arnold
Currents
වෙසෙස් බූන්දි
අදහස් බූන්දි
කතා-බස් කරන්ට්ස්
රත්තරං ටික
කෙටියෙන්
ඔමරි කරන්ට්ස්
ඔත්තු කරන්ට්ස්
කට කොකියනවට
පැන බූන්දි
Viva Che
BoondiLets
Raha
Cine බූන්දි
රංග බූන්දි
සිත්තර බූන්දි
රහ කතා-බස්
අදහස් බූන්දි
රත්තරං ටික
රහ ඔත්තු
රහ වීඩියෝ
චිත්‍රකතා
BoondiLets
Sookiri
වෙසෙස් බූන්දි
කතන්දර බූන්දි
පොත් බූන්දි
සූකිරි කතා-බස්
අදහස් බූන්දි
රත්තරං ටික
සූකිරි ඔත්තු
රන් රෝස
BoondiLets
Plus
ප්‍රතිචාර
අඩවි දත්ත
Facebook Page
Boondi Google+
Boondi RSS
මංජුල වෙඩිවර්ධනගෙන් තවත් වියමන්
කවි
ඒ මුහුණ
පොත්
කැත මත ලස්සන සෙවීම- සරද සමරසිංහ ප්‍රබන්ධ ප්‍රවේශය
කවි
සුළඟට අවනතව
කරන්ට්ස්
මම තොප නොහඳුනමි
කවි
[සන්තාන ගීතිකා - 7] අවාළු පැහැය විනිවිදිමිනි..
තවත් පොත් බූන්දි
ඉණෙන් හැලෙන කලිසමක් රදවා ගන්න තතනමින්...
උමතු වාට්ටුවට අප්පචිචී ඇවිත්!
සෞන්දර්යය වෙනුවට කටු අතු- අපේ යුගයේ උරුමය!
"මතක වන්නිය" හෙවත් උතුරේ ශේෂ පත්‍රය
මී පුප් සේ රස 'හෑල්ල'
BoondiLets
ඇනටෝල් ෆ්‍රාන්ස් කියයි.
බොහෝ දේ ඉගැන්වීම මගින් ඔබේ අහංකාරකම තෘප්තිමත් කර ගැනීමට උත්සාහ නොකරන්න. ජනයාගේ කුතුහලය පුබුදුවාලන්න. මනස් විවර කිරීම ප්‍රමාණවත්ය. ඒවාට ඕනෑවට වඩා බර නොපටවන්න. ගිනි පුපුරක්... [More]
What's New | අලුතෙන්ම
කවි|
ආනන්ද
31-Secs
(රෝහණ පොතුලියැද්ද) මාලා කරුවෙකු සේ මල් සොයා යන
සසර සැරි ගමනක ඉම
අතහැරීම ම නිවන කියන උතුමෙකු
අත නෑර අල්ල ගති ආනන්ද
මල,පැහැය,සුවඳ, ඈ... [More]
සසර සැරි ගමනක ඉම
අතහැරීම ම නිවන කියන උතුමෙකු
අත නෑර අල්ල ගති ආනන්ද
මල,පැහැය,සුවඳ, ඈ... [More]
Cine|
අසන්ධිමිත්තා- වෘත්තයෙන් ආපස්සට
3-Mins
(ඩිල්ෂානි චතුරිකා දාබරේ) සාහිත්‍යය හෝ සිනමාපට තවදුරටත් සාම්ප්‍රදායික ආකෘතියම නොපතයි. රසවිඳින්නන්ව සාමාන්‍ය කතාවකින් නළවාදැමීමට නොහැකිය. තවදුරටත් ඔවුහුද හුරුපුරුදු නිර්මාණ ස්වභාවයම නොපතති. නිර්මාණකරුවකු... [More]
Cine|
රාමු තුළ යළි රාමු වුණු "දැකල පුරුදු කෙනෙක්"
6-Mins
(විකුම් ජිතේන්ද්‍ර) මේ යුගය ඡායාරූප හා කැමරා යුගයක් වන අතර වෘත්තීය හෝ අර්ධවෘත්තීය කැමරා භාවිත කරන ආධුනිකයා පවා අධි සුන්දරත්වයෙන් යුතු ඡායාරූප... [More]
අදහස්|
To Sir, With Love!
2-Mins
(තාරක වරාපිටිය) To Sir With Love යනු මීට වසර 28 කට පමණ ඉහතදී කළු සුදු ටෙලිවිෂන් තිරයකින් මා බැලු චිත්‍රපටයකි. එය එතෙක්... [More]
වෙසෙස්|
මැදියම් රැයේ වාහනවලට අතවනන සුදු හැඳි ගැහැනිය
5-Mins
(තිලක් සේනාසිංහ ) අද මෙන් මහජනයා හෝ රථවාහන බහුල නොවූ මීට දශක හය හතකට පෙර ඇතැම් දිනවල මැදියම් රැය ආසන්නයේ දී කොළඹ බොරැල්ලේ... [More]
ඔත්තු|
හෙල්මලී ගුණතිලකගෙන් 'සහස් පියවර'
5-Secs
හෙල්මලී ගුණතිලක විසින් රචිත පළමු කෙටිකතා එකතුව වන 'සහස් පියවර' කෘතිය මුද්‍රණද්වාරයෙන් එළි දක්වා තිබේ.... [More]
පොත්|
ඉණෙන් හැලෙන කලිසමක් රදවා ගන්න තතනමින්...
2-Mins
(රෝහණ පොතුලියැද්ද) පුද්ගල නාමයක්, වාසගමක් දුටු කල්හි ඔහුගේ ජාතිය/ ආගම/ කුලය/ ලිංගය/ ග්‍රාමීය, නාගරිකබව සිතියම් ගත කිරීම සාමාන්‍ය පුරුද්දක්. නමුත් "ඩොමිනික් චන්ද්‍රසාලි"... [More]
කෙටියෙන්|
මොන එල්ලුං ගස් ද?
පොත්|
උමතු වාට්ටුවට අප්පචිචී ඇවිත්!
6-Mins
(කේ.ඩී. දර්ශන) 'උඹට එහෙම යන්න බැහැ උඹ ඉන්න ඕනෙ මම ළඟ. මගේ හෙවණැල්ලෙන් මිදෙන්න උඹට බැහැ.'
(-41 පිට)
'මම ගල් ගැහී අප්පච්චී දෙස බලාගෙන... [More]
(-41 පිට)
'මම ගල් ගැහී අප්පච්චී දෙස බලාගෙන... [More]
රත්තරං ටික|
මෙන්න බත් කූරෙක්!
28-Secs
මත්සුවා බැෂෝ යනු කෘතහස්ත ජපන් කවියෙකි. බැෂෝගෙ කවිකාර කම දැක දිනක් ඔහුගේ ශිෂ්‍යයෙකු ද කවියක්... [More]
කවි|
ජානූ! පේ‍්‍රමයෙන් විතැන් විය හැකි දැයි මට කියන්න
24-Secs
(තුෂාරි ප්‍රියංගිකා) එකින් එක මතක අහුලමි
මංජුසාවකි හදවත මතක අහුරමි
සීත හිමයේ මිදුණු හිමකැටිති යට
ඔබට කවි ලියා සඟවමි
ජානූ!
පසුපස සෙවණැල්ල සේ ඇදෙමි... [More]
මංජුසාවකි හදවත මතක අහුරමි
සීත හිමයේ මිදුණු හිමකැටිති යට
ඔබට කවි ලියා සඟවමි
ජානූ!
පසුපස සෙවණැල්ල සේ ඇදෙමි... [More]
පොත්|
සෞන්දර්යය වෙනුවට කටු අතු- අපේ යුගයේ උරුමය!
13-Mins
(චූලානන්ද සමරනායක) කිවිඳියකගෙ කාව්‍ය ග‍්‍රන්ථයක් එළිදක්වන මොහොතක ඇගේ කවියට ප‍්‍රවේශ වෙන්න වඩාම සුදුසු මාවත මොකක්ද? මේක ටිකක් විසඳගන්න අමාරු ප‍්‍රශ්ණයක්. මොකද අද... [More]
ඔත්තු|
'නො පවතිනු වස් ප්‍රේමය ව පවතිමි' සහ 'පියා නො හැඹූ පියාපත්'- දෙසැ. 01
11-Secs
මාලතී කල්පනා ඇම්බ්‍රෝස්ගේ 'නො පවතිනු වස් ප්‍රේමය ව පවතිමි' සහ 'පියා නො හැඹූ පියාපත්' කාව්‍ය... [More]
වෙසෙස්|
වාලම්පුරි- වාසනාව, විහිළුව සහ මිත්‍යාව
1-Mins
(තාරක වරාපිටිය) ලංකාවේ ඉහළ "අලෙවි වටිනාකමක්" ඇති, ‘අනුහස් ඇති’ ගුප්ත වස්තුවකි වාලම්පුරිය. මෙම ‘වටිනාකම’ තීරණය වන්නේ එහි ඇති ද්‍රව්‍යමය වටිනාකම හෝ වෙනත්... [More]
පොත්|
"මතක වන්නිය" හෙවත් උතුරේ ශේෂ පත්‍රය
3-Mins
(සුරෝෂන ඉරංග) කලා කෘතියකින් භාවමය කම්පනයක් ඇතිකළ හැකි නම් එයට කිසියම් සමාජ බලපෑමක් සිදුකළ හැකිය. එසේ කම්පනයත්, පශ්චාත්තාපයත් ජනිත කළ, දමිළ බසින්... [More]
අදහස්|
විද්‍යාවේ සියවසක පිම්ම!
2-Mins
(තාරක වරාපිටිය) පසුගිය සියවසේ මිනිස් ශිෂ්ඨාචාරය මුහුණපෑ ප්‍රධාන මාරක අභියෝග තුන වුයේ වසංගත, සාගත හා සංග්‍රාමයන්ය. ඒ සියවස තුල එසේ ඉන් මියැදුන... [More]
කරන්ට්ස්|
"අඟ"
19-Secs
(උපුල් සේනාධීරිගේ) අංඟ පුලාවකට නැති මිනිස්සු
තම හිස අත ගෑහ
අඟක්... ඔව් අඟක්
රයිනෝසිරසක හැඩගත් අඟක්
මොළයක් නැති සිරසක්
තෙතක් නැති හදවතක්... [More]
තම හිස අත ගෑහ
අඟක්... ඔව් අඟක්
රයිනෝසිරසක හැඩගත් අඟක්
මොළයක් නැති සිරසක්
තෙතක් නැති හදවතක්... [More]
වෙසෙස්|
ඇනා කැරනිනා සහ ඇනා ස්ටෙපානොව්නා
7-Mins
(ඩිල්ෂානි චතුරිකා දාබරේ) ලියෝ තෝල්ස්තෝයි විරචිත ඇනා කැරනිනා නවකතාවේ ප්‍රධාන කථා නායිකාව වන ඇනා අර්කෙඩියෙව්නා කැරනිනා නමැති චරිතය ගොඩනැංවීම සඳහා තෝල්ස්තොයිට කාන්තාවන් කිහිප... [More]