Facebook
Twitter
Google+
YouTube
Blog
RSS Feed
පොත් බූන්දි
ජනමාධ්‍යවේදීන්ට බලපාන නීති- විමසුමක්
බූන්දි, 22:27:18
ජනමාධ්‍ය ඕනෑම රටක සිව්වන ආණ්ඩුව බවට පිළිගනු ලැබූයේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය ලොව පුරා ඉහළින්ම ක්‍රියාත්මක වූ යුගයකදීය. අද වන විට ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය ලොව පුරා බරපතල අර්බුදයකට ලක්ව තිබේ. මේ නිසා ජනමාධ්‍ය තවදුරටත් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ව්‍යුහයක් තුල ක්‍රියාත්මක වූ ආකාරයෙන් වර්තමානය තුල ක්‍රියාත්මක වනවාදැයි සැක සහිතය. ලොව පුරා ජනමාධ්‍යයන්ගේ හැසිරීම් රටාවන් නිරීක්ෂණය කරන විට මේ පිළිබඳව යළි සිතා බැලීමට සිදුවේ. ලොව පුරා ජනමාධ්‍ය වර්තමානයේ ක්‍රියාත්මක වන්නේ ඒ ඒ රාජ්‍ය බල ව්‍යුහයන්ට අනුරූපීවය. සරලව කියතහොත් ඒ ඒ බල ව්‍යුහයන්ගේ අවශ්‍යතාවයන් සංතෘප්ත කරන ආකාරයෙනි.

ශ්‍රී ලංකාවේ ජනමාධ්‍ය ක්‍රියාකාරිත්වය මීට සාපේක්ෂව බලන කල ඇත්තේ පහළම මට්ටමේ ක්‍රියාකාරිත්වයක බව පිළිගැනීමට සිදුවන අමිහිරි සත්‍යයකි. ශ්‍රී ලංකාවේ ජනමාධ්‍යයන් ප්‍රධාන වශයෙන් රාජ්‍ය හා පෞද්ගලික වශයෙන් බෙදා දැක්වුවද එම බෙදීම තුල සාධනීය වෙනසක් අද වන විට දැකිය නොහැකිය. හිමිකාරීත්වය අනුව මතුපිටින් මෙම බෙදීම සිදුවී ඇතිද, ප්‍රායෝගික තලයේදී මේ සියලු මාධ්‍යයන් ක්‍රියාකරන්නේ පවතින බල යාන්ත්‍රණයේ දැති රෝදයන් පරිද්දෙනි. සිය පැවැත්ම හා ලාභ උපරිම කිරීම එහි තුල පවතින යටිපෙළ උවමනාවන් වේ.

ශ්‍රී ලාංකික ජනමාධ්‍ය වෘත්තිය වෘත්තීයමය වශයෙන් දියුණු මට්ටමකට පැමිණ ඇත්දැයි සැක සිතෙන තරමට ලාංකීය ජනමාධ්‍යකරුවන්ගේ මාධ්‍ය භාවිතාව ප්‍රශ්ණකාරී තැනක පවතී. මේ කාරණා පිළිබඳව යළි අවධානය යොමුකිරීමට සිදුවූයේ නීතිඥ ජගත් ලියනආරච්චි විසින් සංගෘහිත "ජනමාධ්‍යවේදීන්ට බලපාන නීති" නම් කෘතිය කියවීමෙන් අනතුරුවය. විශේෂවයන් ශ්‍රී ලංකාවේ ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථානුකූලව ජනමාධ්‍යකරුවන් සඳහා බලපාන නීති පිළිබඳව සරළ අවබෝධයක් ලැබිය හැකි ආකාරයෙන් මේ කෘතිය රචනා කර තිබේ. එහිදී විශේෂයෙන් ප්‍රකාශණයේ නිදහසට ඇති අයිතිය, තොරතුරු දැනගැනීමේ අයිතිය පිළිබඳව මුල් පරිච්ඡේදයෙන් ලබා දෙන අතර අනතුරුව ලංකාවේ ජනමාධ්‍යකරුවන්ට බලපාන නීති පිළිබඳව එකින් එක සරළව විග්‍රහ කර දේ. විශේෂයෙන් සිවිල් අපහාසය, පාර්ලිමේන්තු වරප්‍රසාද නීතිය, අධිකරණයට අපහාස කිරීම පිළිබඳ නීතිය වැනි මාධ්‍ය ‍ ක්ෂේත්‍රයට බලපානු ලබන නීති රාශියක් පිළිබඳව මෙම ග්‍රන්ථයෙන් පැහැදිළි කර දෙයි. ඊට අමතරව ජනමාධ්‍ය හා සබැඳි වාර්තාගත නඩු තීන්දු ද මෙයට ඇතුලත් කර තිබීම ප්‍රායෝගිකව ඒවා ක්‍රියාත්මක වූ ආකාරය හා භාවිතාව පිළිබඳ මනා අවබෝධයක් ලබාගැනීමට උපකාරී වේ.

මෙම කෘතිය පරිශීලනය කරන විට පැන නැගුණු ප්‍රශ්ණ කිහිපයකි.

1. ලංකාවේ ජනමාධ්‍යකරුවන් කී දෙනෙක් තමන්ට හා තමන්ගේ වෘත්තීය පරිසරයට බලපාන නීතිමය තත්ත්වයන් පිළිබඳ හදාරා තිබේද?

2. සිය වෘත්තීය කටයුතු වලදී මේ නීති වලින් ආවරණිත වපසරියේ අවසාන ඉම දක්වා සිය ක්ෂේත්‍රය පුලුල් කරගෙන ඔවුන් කටයුතු සිදුකර තිබේද?

3. මෙම නීතිමය සීමාවන් වෙනස් කරගැනීමට ඔවුන් ‍කොතෙක් දුරට බලපෑම් කණ්ඩායමක් (Pressure Group) ලෙස කටයුතු කර ඇතිද? එයින් පොදු ප්‍රතිඵල දිනා තිබේද?

4. "දෙන දෙයක් ලබාගෙන, තියෙන දෙයක් බලාගෙන ඉන්නවා" විනා නොදෙන දේ ලබා ගැනීමට ජනතාවගේ පාර්ශවයෙන් ඔවුන් කී දෙනෙක් සූදානම්ද?

මෙම ගැටළු වලට ඇති පොදු උත්තරය වන්නේ "නැත" යන්නයි. මෙය ශ්‍රී ලංකාවේ ජන මාධ්‍ය ක්ෂේත්‍රය වර්තමානයේ ගල් යුගය දක්වා පසුබැසීමට හේතු වන බව අපගේ පිළිගැනීමයි. මේ නිසා මෙවැනි ග්‍රන්ථයක් තුලින් හෝ තමන්ගේ වෘත්තීය පරිසරය සඳහා බලපා‍න නීතිමය තත්ත්වයන් හැදෑරීම අවම වශයෙන් නීතිය පිළිබඳව බියකින් පෙළෙන්නේ නම් එය මගහැර තමන්ගේ වෘත්තිය, ග්‍රාහක හිතකාමී ආකාරයෙන් කිරීම සඳහා උපකාරී වෙනු ඇත. නමුත් ගැටලුව වන්නේ එවැනි සූදානමක් වර්තමාන ජනමාධ්‍යකරුවන් කී දෙනෙක් තුල දකින්නට ලැබේද යන්නයි.

ජගත් ගේ කෘතියේ දක්නට ලැබෙන තවත් විශේෂිත කාරණයක් වන්නේ ජනමාධ්‍ය ‍ක්ෂේත්‍රයට බලපානු ලබන නීති වරින් වර සංශෝධනයන්ට ලක්කර ඇති ආකාරය ඔහු පෙන්වාදීමත්, එම සංශෝධනයන් සිදුකර ඇත්තේ ජනතාවගේ තොරතුරු දැනගැනීමේ අයිතිය මෙන්ම අදහස් ප්‍රකාශකිරීමේ නිදහස තව තවත් සංකෝචනය වන ආකාරවයන් බව පැහැදිලි කිරීමත්ය. උදාහරණයක් ලෙස, "මැතිවරණ සමයේ මාධ්‍ය භාවිතාව පිළිබඳ නීති" යන පරිච්ඡේදයේ දී ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ 17 වන සංශෝධනය තුලින් මැතිවරණ කොමිසමක් සඳහා ප්‍රතිපාදන සපයාදී ඇති ආකාරයත්, කොමිසම ස්ථාපිත කරනතුරු කොමිසමේ බලතල ක්‍රියාත්මක කිරීමේ බලය මැතිවරණ කොමසාරිස්වරයාට ක්‍රියාවේ යෙදවිය හැකි විය. 2010 ජනාධිපතිවරණයේ දී අපේක්ෂිත සමබරතාව රජයේ මාධ්‍යයන් තුල දක්නට නොලැබුණු අතර, මැතිවරණ කොමසාරිස්වරයා විසින් සිය බලතල ප්‍රකාර නිසි බලධාරියෙකු පත්කල අතර එය මාධ්‍ය හා ඔහු අතර ගැටුමක් නිර්මාණය වීමටත්, නිසි බලධාරියාගේ කටයුතු රජයේ මාධ්‍ය විසින්ම ප්‍රසිද්ධියේ විවේචනය කිරීමත්, ඔහුගේ උපදෙස් පිළිනොපැදීමත් නිසා මැතිවරණ කොමසාරිස්වරයා විසින් එම පත්වීම අවලංගු කරන ලදී. අනතුරුව සිදුවූයේ 18 වන ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සංශෝධනයේ දී මෙම බලතල ඉවත් කිරීමයි.

කෙසේ වෙතත් නීතිඥ ජගත් ලියන ආරච්චි විසින් සංගෘහිත "ජනමාධ්‍යවේදීන්ට බලපාන නීති" කෘතිය ජනමාධ්‍යකරුවන්ට කෙසේ වුවද ජනමාධ්‍ය විද්‍යාර්ථීන් හට විශේෂයෙන් වැදගත් කෘතියක් බව නම් සඳහන් කලයුතුය. එයට හේතුව සිංහලෙන් අධ්‍යාපනය ලබන ඔවුන් හට තම අධ්‍යයන කටයුතු සඳහා මෙවැනි කෘතීන් ශ්‍රී ලාංකික ග්‍රන්ථ ‍ක්ෂේත්‍රයේ විරල බැවිනි. නමුත් ජනමාධ්‍ය විෂය හදාරා ඔවුන් ආපසු වෘත්තීය ජීවිතයට වැටෙන්නේ ඒ න්‍යායන් කිසිවක් ක්‍රියාත්මක කලනොහැකි ශ්‍රී ලාංකික මාධ්‍ය මඩ ගොහොරුවට වීම බලවත්ම කණගාටුදායක තත්ත්වයයි.
මේ වියමන ඔබේ මූණු පොතට එක් කරන්න-
Tags- Law for Journalists (2014) by Jagath Liyanarachchi, Sri Lankan Journalists
Plus
ප්‍රතිචාර
අඩවි දත්ත
Facebook Page
Boondi Google+
Boondi RSS
කපිල එම්. ගමගේගෙන් තවත් වියමන්
පොත්
ඔහු, දිගු විරාමයකින් පසුව හමුවිය යුතු කවියෙක්
පොත්
අකුරු ද හුස්ම ගන්නා බව සැබෑවකි..!
පොත්
"ටිකිරිලියා තරු මැද්දේ ගියා"- පරාක්‍රම ප්‍රේක්ෂාගාරයට ගල් ගසයි..!
කවි
යෝධයාගේ උයනේ සිරවූ බිරිඳ
පොත්
රේන්ද ගුදමින් පෙරී ආ ආදරණීය වික්ටෝරියා
තවත් පොත් බූන්දි
ඉණෙන් හැලෙන කලිසමක් රදවා ගන්න තතනමින්...
උමතු වාට්ටුවට අප්පචිචී ඇවිත්!
සෞන්දර්යය වෙනුවට කටු අතු- අපේ යුගයේ උරුමය!
"මතක වන්නිය" හෙවත් උතුරේ ශේෂ පත්‍රය
මී පුප් සේ රස 'හෑල්ල'
BoondiLets
මාර්කේස්ගේ සමුගැනීමේ ලිපියෙන්.
අප සියළු දෙනාට ම අවශ්‍යව ඇත්තේ සාර්ථකත්වය නම් වූ ගිරි-ශිඛරයට ළං වීමටයි. එහෙත් ජීවිතයේ සැබෑ තෘප්තිය ළඟාකර ගත හැක්කේ එතැනට ළඟාවීමෙන් නොව එතැනට යාමට අප... [More]
What's New | අලුතෙන්ම
කවි| ආනන්ද

31-Secs

(රෝහණ පොතුලියැද්ද) මාලා කරුවෙකු සේ මල් සොයා යන
සසර සැරි ගමනක ඉම
අතහැරීම ම නිවන කියන උතුමෙකු
අත නෑර අල්ල ගති ආනන්ද

මල,පැහැය,සුවඳ, ඈ... [More]
Cine| අසන්ධිමිත්තා- වෘත්තයෙන් ආපස්සට

3-Mins

(ඩිල්ෂානි චතුරිකා දාබරේ) සාහිත්‍යය හෝ සිනමාපට තවදුරටත් සාම්ප්‍රදායික ආකෘතියම නොපතයි. රසවිඳින්නන්ව සාමාන්‍ය කතාවකින් නළවාදැමීමට නොහැකිය. තවදුරටත් ඔවුහුද හුරුපුරුදු නිර්මාණ ස්වභාවයම නොපතති. නිර්මාණකරුවකු... [More]
Cine| රාමු තුළ යළි රාමු වුණු "දැකල පුරුදු කෙනෙක්"

6-Mins

(විකුම් ජිතේන්ද්‍ර) මේ යුගය ඡායාරූප හා කැමරා යුගයක් වන අතර වෘත්තීය හෝ අර්ධවෘත්තීය කැමරා භාවිත කරන ආධුනිකයා පවා අධි සුන්දරත්වයෙන් යුතු ඡායාරූප... [More]
අදහස්| To Sir, With Love!

2-Mins

(තාරක වරාපිටිය) To Sir With Love යනු මීට වසර 28 කට පමණ ඉහතදී කළු සුදු ටෙලිවිෂන් තිරයකින් මා බැලු චිත්‍රපටයකි. එය එතෙක්... [More]
වෙසෙස්| මැදියම් රැයේ වාහනවලට අතවනන සුදු හැඳි ගැහැනිය

5-Mins

(තිලක් සේනාසිංහ ) අද මෙන් මහජනයා හෝ රථවාහන බහුල නොවූ මීට දශක හය හතකට පෙර ඇතැම් දිනවල මැදියම් රැය ආසන්නයේ දී කොළඹ බොරැල්ලේ... [More]
ඔත්තු| හෙල්මලී ගුණතිලකගෙන් 'සහස් පියවර'

5-Secs

හෙල්මලී ගුණතිලක විසින් රචිත පළමු කෙටිකතා එකතුව වන 'සහස් පියවර' කෘතිය මුද්‍රණද්වාරයෙන් එළි දක්වා තිබේ.... [More]
පොත්| ඉණෙන් හැලෙන කලිසමක් රදවා ගන්න තතනමින්...

2-Mins

(රෝහණ පොතුලියැද්ද) පුද්ගල නාමයක්, වාසගමක් දුටු කල්හි ඔහුගේ ජාතිය/ ආගම/ කුලය/ ලිංගය/ ග්‍රාමීය, නාගරිකබව සිතියම් ගත කිරීම සාමාන්‍ය පුරුද්දක්. නමුත් "ඩොමිනික් චන්ද්‍රසාලි"... [More]
කෙටියෙන්| මොන එල්ලුං ගස් ද?

10-Secs

(සුරත්) කුඩුකාරයෝ ටික විජහට එල්ලාලා
බේරා ගනිමු රට ඒකයි හදිස්සිය
මෙත්පල් මැතිඳු මුර ගානා හැටි දැකලා
ගිරවා මගේ දුන්නා එල ටෝක් එකක්

"එල්ලිය යුතු එවුන් දා ගෙන රෙදි අස්සේ... [More]
පොත්| උමතු වාට්ටුවට අප්පචිචී ඇවිත්!

6-Mins

(කේ.ඩී. දර්ශන) 'උඹට එහෙම යන්න බැහැ උඹ ඉන්න ඕනෙ මම ළඟ. මගේ හෙවණැල්ලෙන් මිදෙන්න උඹට බැහැ.'
(-41 පිට)

'මම ගල් ගැහී අප්පච්චී දෙස බලාගෙන... [More]
රත්තරං ටික| මෙන්න බත් කූරෙක්!

28-Secs

මත්සුවා බැෂෝ යනු කෘතහස්ත ජපන් කවියෙකි. බැෂෝගෙ කවිකාර කම දැක දිනක් ඔහුගේ ශිෂ්‍යයෙකු ද කවියක්... [More]
කවි| ජානූ! පේ‍්‍රමයෙන් විතැන් විය හැකි දැයි මට කියන්න

24-Secs

(තුෂාරි ප්‍රියංගිකා) එකින් එක මතක අහුලමි
මංජුසාවකි හදවත මතක අහුරමි
සීත හිමයේ මිදුණු හිමකැටිති යට
ඔබට කවි ලියා සඟවමි
ජානූ!
පසුපස සෙවණැල්ල සේ ඇදෙමි... [More]
පොත්| සෞන්දර්යය වෙනුවට කටු අතු- අපේ යුගයේ උරුමය!

13-Mins

(චූලානන්ද සමරනායක) කිවිඳියකගෙ කාව්‍ය ග‍්‍රන්ථයක් එළිදක්වන මොහොතක ඇගේ කවියට ප‍්‍රවේශ වෙන්න වඩාම සුදුසු මාවත මොකක්ද? මේක ටිකක් විසඳගන්න අමාරු ප‍්‍රශ්ණයක්. මොකද අද... [More]
ඔත්තු| 'නො පවතිනු වස් ප්‍රේමය ව පවතිමි' සහ 'පියා නො හැඹූ පියාපත්'- දෙසැ. 01

11-Secs

මාලතී කල්පනා ඇම්බ්‍රෝස්ගේ 'නො පවතිනු වස් ප්‍රේමය ව පවතිමි' සහ 'පියා නො හැඹූ පියාපත්' කාව්‍ය... [More]
වෙසෙස්| වාලම්පුරි- වාසනාව, විහිළුව සහ මිත්‍යාව

1-Mins

(තාරක වරාපිටිය) ලංකාවේ ඉහළ "අලෙවි වටිනාකමක්" ඇති, ‘අනුහස් ඇති’ ගුප්ත වස්තුවකි වාලම්පුරිය. මෙම ‘වටිනාකම’ තීරණය වන්නේ එහි ඇති ද්‍රව්‍යමය වටිනාකම හෝ වෙනත්... [More]
පොත්| "මතක වන්නිය" හෙවත් උතුරේ ශේෂ පත්‍රය

3-Mins

(සුරෝෂන ඉරංග) කලා කෘතියකින් භාවමය කම්පනයක් ඇතිකළ හැකි නම් එයට කිසියම් සමාජ බලපෑමක් සිදුකළ හැකිය. එසේ කම්පනයත්, පශ්චාත්තාපයත් ජනිත කළ, දමිළ බසින්... [More]
අදහස්| විද්‍යාවේ සියවසක පිම්ම!

2-Mins

(තාරක වරාපිටිය) පසුගිය සියවසේ මිනිස් ශිෂ්ඨාචාරය මුහුණපෑ ප්‍රධාන මාරක අභියෝග තුන වුයේ වසංගත, සාගත හා සංග්‍රාමයන්ය. ඒ සියවස තුල එසේ ඉන් මියැදුන... [More]
කරන්ට්ස්| "අඟ"

19-Secs

(උපුල් සේනාධීරිගේ) අංඟ පුලාවකට නැති මිනිස්සු
තම හිස අත ගෑහ
අඟක්... ඔව් අඟක්
රයිනෝසිරසක හැඩගත් අඟක්
මොළයක් නැති සිරසක්
තෙතක් නැති හදවතක්... [More]
වෙසෙස්| ඇනා කැරනිනා සහ ඇනා ස්ටෙපානොව්නා

7-Mins

(ඩිල්ෂානි චතුරිකා දාබරේ) ලියෝ තෝල්ස්තෝයි විරචිත ඇනා කැරනිනා නවකතාවේ ප්‍රධාන කථා නායිකාව වන ඇනා අර්කෙඩියෙව්නා කැරනිනා නමැති චරිතය ගොඩනැංවීම සඳහා තෝල්ස්තොයිට කාන්තාවන් කිහිප... [More]
Boondi Dot Lk · බූන්දියේ අපේ වැඩක් · editorial@boondi.lk
Home · Currents · Raha · Sookiri · Kavi · Dosi · Music · Plus · Facebook