Facebook
Twitter
Google+
YouTube
Blog
RSS Feed
වෙසෙස් බූන්දි
ස්වෙට්ලානා ඇලෙක්සේවිච්- ඉතිහාසයේ මිනිස් මුහුණුවර සොයමින් නොබෙල් තෑග්ග දක්වා
බූන්දි, 00:05:09
බෙලරුසියන් ගවේෂණාත්මක මාධ්‍යවේදිනියක වන, ස්වෙට්ලානා ඇලෙක්සේවිච් මෙවර නොබෙල් සාහිත්‍ය සම්මානයෙන් පිදුම් ලැබුවා ය.

ස්වීඩන ඇකඩමිය 2015 සාහිත්‍ය ත්‍යාගය නිවේදනය කළේ, ස්වෙට්ලානාගේ බුහුවිධ ලිවීම් සමුදාය අපේ කාලයේ විඳවීම් සහ ධෛර්යය මූර්තිමත් කෙරෙන සිහිවටනයක් වීය යන ඇගයීමත් සමගයි. මෙම ගෞරවනීය ත්‍යාගයෙන් පිදුම් ලද 14 වැනි කාන්තාව ඇයයි. ඇයට පෙර කාන්තාවක විසින් මේ ත්‍යාගය දිනා ඇත්තේ 2013 වසරේදී. ඒ කැනඩාවේ ඇලිස් මුන්රෝ විසින්.

ත්‍යාගය පිළිබඳ අදහස් දක්වමින් ඈ පවසා සිටියේ එමගින් ඈ තුළ සංකීර්ණ හැඟීමක් ඇති කළ බවයි. "එක්වරම මට සිහි කැඳවූයේ ඉවාන් බුනින්, බොරිස් පැස්ටනක් බඳු මහා නම්." ස්වෙට්ලානා පැවසූවේ මින් පෙර නොබෙල් ත්‍යාගය දිනූ රුසියානු ලේඛකයන් සිහිගන්වමින්. "මේක එක අතකට හරිම අපූරු හැඟීමක්. නමුත් එය එක විදිහක පුංචි කරදරයක්!" ස්වීඩන් ක්‍රෝනා අට මිලියනයක තෑග්ග විසින් සිය නිදහස මිලට ගනීවිදැයි ඇය සැක පහළ කළාය.


Photograph: Vasily Fedosenko/Reuters

Photograph: Sergei Gapon/AFP/Getty Images
ත්‍යාගය දිනූ පුවත දැන ගැනීමෙන් පසු ස්වෙට්ලානා මාධ්‍ය අමතමින්.

බෙලරුසියානු පියෙකුටත් යුක්‍රේනියානු මවකටත් දාව, 1948 දී බටහිර යුක්‍රේනයේදී උපන් ස්වෙට්ලානා, හැදී වැඩුනේ බෙලරුසියාවේ. මූලික අධ්‍යාපනය හමාර කිරීමෙන් පසු, පුවත්පත් වාර්තාකාරිනියක ලෙස සේවය කළ ඈ, 1972 දී බෙලරුසියානු රාජ්‍ය සරසවියෙන් උපාධිය ලැබුවාය. ඉන්පසු, පූර්ණකාලීනව පුවත්පත් කලාවෙහි නිරත වූ ඇය වඩාත් ප්‍රකට වූයේ සිය රට මුහුණ දුන් දෙවන ලෝක මහා යුද්ධය, සෝවියට්-ඇෆ්ඝන් යුද්ධය, සෝවියට් රුසියාවේ බිඳ වැටීම සහ චර්නෝබිල් ඛේදවාචකය බඳු ඉතිහාසයේ වඩාත් නාට්‍යාකාර සිදුවීම් ගවේෂණය කරමින් සිදු කළ සම්මුඛ සාකච්ඡා තුළින්.

'යුරෝපයේ අවසන් ඒකාධිපති රාජ්‍යය' ලෙස හැඳින්වෙන බෙලරූස්හි, ඇලෙක්සැන්ඩර් ලුකෂෙන්කෝ රෙජීමයේ උදහසට ලක් වූ ස්වෙට්ලානා ඇලෙක්සේවිච්, 2000 වසරේදී රට හැර ගිය අතර, ඉන් පසු ඈ ජීවත් වූයේ පැරීසියේ, ස්වීඩනයේ සහ බර්ලිනයේ. ඇය නැවත සිය රට පැමිණියේ 2011 දී.

කෙටිකතා සහ පුවත් වාර්තා රචනයේ නියැලුනු නමුත් තම හඬ ඇය සොයාගෙන ඇත්තේ "සාමූහික නවකතා" හෝ "නවල්-ඔරටෝරියෝ" නමින් හැඳින්වෙන සාහිත්‍ය ෂානරය නිපදවූ බෙලරුසියානු ලේඛක ඇලෙස් ඇඩමොවිච්ගේ ආභාෂයෙන්. ස්වෙට්ලානාගේ ශෛලිය ප්‍රබන්ධමය නොවන එහෙත් ඊට ආසන්න ලක්ෂණ සහිත වූවක්. ප්‍රබන්ධමය නොවන කෘති රචකයින්ට නොබෙල් සාහිත්‍ය සම්මාන පිරිනැමී ඇත්තේ ද විරල වශයෙන්. මින් පෙර එකී ගෞරවය ලද්දවුන් අතර බර්ට්‍රන්ඩ් රසල්, ජීන් පෝල් සාත්‍ර සහ වින්ස්ටන් චර්චිල් ද වෙති.


තරුණ ස්වෙට්ලානා [alexievich.info]

ස්වීඩන ඇකඩමියේ ලේකම් සාරා ඩේනියස් පවසන්න්නේ ස්වෙට්ලානා ඇලෙක්සේවිච් යනු සුවිශේෂ ලේඛිකාවක් බවයි.

"ගෙවුණු වසර තිහක හෝ හතළිහක කාල සීමාව පුරා ඇය සෝවියට් සහ පශ්චාත් සෝවියට් පුද්ගල චරිත යා කරමින් ඉන්නවා. එහෙත් ඒ හුදු සිදුවීම් වල ඉතිහාසය සොයා යාමක් වශයෙන් නොවේ; එය මිනිස් හැඟීම්වල ඉතිහාසය සොයා යාමක්. ඇය අපට පිළිගන්වන්නේ භාවවිෂයක ලෝකයක්. ඈ ඇගෙ පොත් හරහා ආවරණය කරන ඉතිහාස සිදුවීම්; උදාහරණයකට චර්නොබිල් ව්‍යසනය (Voices from Chernobyl), සෝවියට් ඇෆ්ඝන් යුද ගැටුම් (Zinky Boys) බඳු සිදුවීම්, සෝවියට් පුද්ගලභාවය සහ පශ්චාත් සෝවියට් පුද්ගලභාවය ගවේෂණය පිණිස ඉවහල් කර ගන්නවා. ළමුන්, ස්ත්‍රීන් සහ පිරිමින් සමග දස දහස් ගණනක් සම්මුඛ සාකච්ඡා ඇය විසින් පවත්වා තිබෙනවා. එමගින් ඈ මනුෂ්‍ය හැඟීම් සහ ආත්මයන්ගේ ඉතිහාසය අප හමුවේ තබා තිබෙනවා." සාරා පවසන්නීය.

"මම සමාජවාදය ගැන මිනිසුන්ගෙන් අහන්නෙ නැහැ. මම අහන්නෙ ආදරය ගැන, ඊර්ෂ්‍යාව ගැන, ළමා විය, මහළු විය ගැන." සිය Second-hand Time කෘතියට පෙරවදන සපයමින් ස්වෙට්ලානා ලියා තිබේ. "සංගීතය, නැටුම්, කොණ්ඩා මෝස්තර..! වැළලුණු ජීවන විලාසයන්ගේ, ගිණිය නොහැකි තරම් සුළු විස්තර.... අගණිත සංඛ්‍යාවක් මිනිස් සැබෑවන් තිබෙනවා. ඉතිහාසය වද වෙන්නේ 'කරුණු' ගැනයි; 'හැඟීම්' ඇත්තේ එහි බලපෑම් පෙදෙසින් එපිටයි. හැඟිම් ඉතිහාසය තුළට වද්දා ගැනීම නොසුදුසුයැයි සැලකෙනවා. මම ලෝකය දකින්නේ ලේඛිකාවක් ලෙසයි; ඉතිහාසඥයෙකු ලෙස නොවේ. මා වශී වන්නේ මිනිසුන්ගෙන්..!"


ස්වෙට්ලානා ඇලෙක්සේවිච්- නොබෙල් තෑග්ග දිනූ පසු

ඇගේ මුල්ම කෘතිය වූ U voyni ne zhenskoe litso (යුද්ධයට ස්ත්‍රී මුහුණක් නැත!) සඳහා පාදක වී ඇත්තේ, දෙවන ලෝක මහා යුද්ධයට සහභාගී වූ කාන්තාවන් සිය ගණනකගේ අත්දැකීම්. සාරා ඩේනියස් පවසන්නේ, එම කෘතියට කලින්, දෙවන ලෝක මහා යුද්ධය පිළිබඳව එබඳු පර්යාලෝකයකින් කළ කිසිදු ගවේෂණයක් නොමැති බවයි.

"දෙවන ලෝක යුද්ධයට සම්බන්ධව යුද පෙරමුණුවල සිටි කාන්තාවන්ගේ කතාන්දර ගණනාවක් මේ පොතෙන් කියවෙනවා. සෝවියට් කාන්තාවන් මිලියනයක් පමණ යුද්ධයට සම්බන්ධ වූ බව ඉතිහාසය විසින් අමතක කරනු ලැබ තිබෙනවා. මේ පොත සෝවියට් සංගමය තුළ අධි සාර්ථක වූ අතර පිටපත් මිලියන දෙකක් අලෙවි වී තිබෙනවා." සාරා පැහැදිලි කළාය.

Fitzcarraldo සංස්කාරක Jacques Testard ඇගේ කෘති ගැන පළ කරන්නේ මෙබඳු අදහසක්.

"එය වාචික ඉතිහාසයක්. අතීත සෝවියට් සංගමය ගැන නොස්ටැල්ජියාවක් ඒවායේ තිබෙනවා. සෝවියට් සංගමය බිඳ වැටීමෙන් පසු ඈ මිනිසුන් සමග සම්මුඛ සාකච්ඡා පවත්වමින් රට පුරා ගියේ පශ්චාත් සොවියට් සාමූහික ආත්මය හඳුනාගැනීමේ අරමුණින්. සිය කෘති මගින් ඈ කූරු ගාන්නේ, තව දුරටත් නොපවතින රටක් තුළ තම ආත්මය සොයා යෑමේ අනන්‍යතා අර්බුදයක කතාන්දරයක්. එය විසිවන සියවසේ දෙවන කාර්තුවේ සිට පුටින් යුගය දක්වා දිවෙන රුසියාව පිළිබඳ ක්ෂුද්‍ර-ඉතිහාසවිෂයක සමීක්ෂණයක්."

ස්වෙට්ලානා ඇලෙක්සේවිච් සමග මෙවර නොබෙල් සාහිත්‍ය සම්මානයට නාම යෝජනා වී තිබුණු ලේඛකයන් අතර ජපන් ජාතික හරුකි මුරකාමි, කෙන්යානු ජාතික Ngũgĩ wa Thiong’o සහ නෝවීජියානු නාට්‍ය රචක Jon Fosse ද වූහ.


ස්වෙට්ලානා ඇලෙක්සේවිච්, කාබුල්හිදී, 1988
Photograph: Archive of Svetlana Alexievich


ස්වෙට්ලානා ඇලෙක්සේවිච්ගේ කෘති වලින් ගත් උපුටන කිහිපයක්-

1. War’s Unwomanly Face
2. Zinky Boys: Soviet Voices from the Afghanistan War
3. Voices from Chernobyl : the Oral History of a Nuclear Disaster -1
4. Voices from Chernobyl : the Oral History of a Nuclear Disaster -2


ස්වෙට්ලානා ඇලෙක්සේවිච්ගේ Voices from Chernobyl පාදක කර ගනිමින්, අයිරිෂ් ජාතික Juanita Wilson විසින් තැනූ කෙටි චිත්‍රපටය- මෙය 2010 ඔස්කාර් සම්මාන සඳහා නිර්දේශ විය. [Youtube Link]

ඇසුර- Guardian.com, Wall Street Journal, alexievich.info, Quarts, Wikipedia
මේ වියමන ඔබේ මූණු පොතට එක් කරන්න-
Tags- Svetlana Alexievich, Belarusian writer, Ales Adamovich, Swedish Academy, Sara Danius, Haruki Murakami
Plus
ප්‍රතිචාර
අඩවි දත්ත
Facebook Page
Boondi Google+
Boondi RSS
තවත් වෙසෙස් බූන්දි
ඇනා කැරනිනා සහ ඇනා ස්ටෙපානොව්නා
පාවුලෝ කොයියෝ හෙවත් පිස්සෙකු ගේ කතාව
සුන්දර කළු කෙල්ල- රූපී කෞවුර්ගේ අතිශය සුන්දර ආත්මය!
අරාබි සාහිත්‍යයේ ඛලීල් සලකුණ
තෝල්ස්තෝයි අදට වලංගු ද?
BoondiLets
සතුට...!
එක් මිනිසෙක් බුද්ධ හමු වී මෙසේ කිවුවා.
"මට සතුට අවශ්‍යයි!"

එවිට බුද්ධ කීවා;
"මුලින්ම මට යන්න ඉවත් කරන්න. ඒ මමත්වයයි.
ඉන්පසු, අවශ්‍යයි යන්න ඉවත් කරන්න. ඒ තෘෂ්ණාවයි.... [More]
What's New | අලුතෙන්ම
කවි| ආනන්ද

31-Secs

(රෝහණ පොතුලියැද්ද) මාලා කරුවෙකු සේ මල් සොයා යන
සසර සැරි ගමනක ඉම
අතහැරීම ම නිවන කියන උතුමෙකු
අත නෑර අල්ල ගති ආනන්ද

මල,පැහැය,සුවඳ, ඈ... [More]
Cine| අසන්ධිමිත්තා- වෘත්තයෙන් ආපස්සට

3-Mins

(ඩිල්ෂානි චතුරිකා දාබරේ) සාහිත්‍යය හෝ සිනමාපට තවදුරටත් සාම්ප්‍රදායික ආකෘතියම නොපතයි. රසවිඳින්නන්ව සාමාන්‍ය කතාවකින් නළවාදැමීමට නොහැකිය. තවදුරටත් ඔවුහුද හුරුපුරුදු නිර්මාණ ස්වභාවයම නොපතති. නිර්මාණකරුවකු... [More]
Cine| රාමු තුළ යළි රාමු වුණු "දැකල පුරුදු කෙනෙක්"

6-Mins

(විකුම් ජිතේන්ද්‍ර) මේ යුගය ඡායාරූප හා කැමරා යුගයක් වන අතර වෘත්තීය හෝ අර්ධවෘත්තීය කැමරා භාවිත කරන ආධුනිකයා පවා අධි සුන්දරත්වයෙන් යුතු ඡායාරූප... [More]
අදහස්| To Sir, With Love!

2-Mins

(තාරක වරාපිටිය) To Sir With Love යනු මීට වසර 28 කට පමණ ඉහතදී කළු සුදු ටෙලිවිෂන් තිරයකින් මා බැලු චිත්‍රපටයකි. එය එතෙක්... [More]
වෙසෙස්| මැදියම් රැයේ වාහනවලට අතවනන සුදු හැඳි ගැහැනිය

5-Mins

(තිලක් සේනාසිංහ ) අද මෙන් මහජනයා හෝ රථවාහන බහුල නොවූ මීට දශක හය හතකට පෙර ඇතැම් දිනවල මැදියම් රැය ආසන්නයේ දී කොළඹ බොරැල්ලේ... [More]
ඔත්තු| හෙල්මලී ගුණතිලකගෙන් 'සහස් පියවර'

5-Secs

හෙල්මලී ගුණතිලක විසින් රචිත පළමු කෙටිකතා එකතුව වන 'සහස් පියවර' කෘතිය මුද්‍රණද්වාරයෙන් එළි දක්වා තිබේ.... [More]
පොත්| ඉණෙන් හැලෙන කලිසමක් රදවා ගන්න තතනමින්...

2-Mins

(රෝහණ පොතුලියැද්ද) පුද්ගල නාමයක්, වාසගමක් දුටු කල්හි ඔහුගේ ජාතිය/ ආගම/ කුලය/ ලිංගය/ ග්‍රාමීය, නාගරිකබව සිතියම් ගත කිරීම සාමාන්‍ය පුරුද්දක්. නමුත් "ඩොමිනික් චන්ද්‍රසාලි"... [More]
කෙටියෙන්| මොන එල්ලුං ගස් ද?

10-Secs

(සුරත්) කුඩුකාරයෝ ටික විජහට එල්ලාලා
බේරා ගනිමු රට ඒකයි හදිස්සිය
මෙත්පල් මැතිඳු මුර ගානා හැටි දැකලා
ගිරවා මගේ දුන්නා එල ටෝක් එකක්

"එල්ලිය යුතු එවුන් දා ගෙන රෙදි අස්සේ... [More]
පොත්| උමතු වාට්ටුවට අප්පචිචී ඇවිත්!

6-Mins

(කේ.ඩී. දර්ශන) 'උඹට එහෙම යන්න බැහැ උඹ ඉන්න ඕනෙ මම ළඟ. මගේ හෙවණැල්ලෙන් මිදෙන්න උඹට බැහැ.'
(-41 පිට)

'මම ගල් ගැහී අප්පච්චී දෙස බලාගෙන... [More]
රත්තරං ටික| මෙන්න බත් කූරෙක්!

28-Secs

මත්සුවා බැෂෝ යනු කෘතහස්ත ජපන් කවියෙකි. බැෂෝගෙ කවිකාර කම දැක දිනක් ඔහුගේ ශිෂ්‍යයෙකු ද කවියක්... [More]
කවි| ජානූ! පේ‍්‍රමයෙන් විතැන් විය හැකි දැයි මට කියන්න

24-Secs

(තුෂාරි ප්‍රියංගිකා) එකින් එක මතක අහුලමි
මංජුසාවකි හදවත මතක අහුරමි
සීත හිමයේ මිදුණු හිමකැටිති යට
ඔබට කවි ලියා සඟවමි
ජානූ!
පසුපස සෙවණැල්ල සේ ඇදෙමි... [More]
පොත්| සෞන්දර්යය වෙනුවට කටු අතු- අපේ යුගයේ උරුමය!

13-Mins

(චූලානන්ද සමරනායක) කිවිඳියකගෙ කාව්‍ය ග‍්‍රන්ථයක් එළිදක්වන මොහොතක ඇගේ කවියට ප‍්‍රවේශ වෙන්න වඩාම සුදුසු මාවත මොකක්ද? මේක ටිකක් විසඳගන්න අමාරු ප‍්‍රශ්ණයක්. මොකද අද... [More]
ඔත්තු| 'නො පවතිනු වස් ප්‍රේමය ව පවතිමි' සහ 'පියා නො හැඹූ පියාපත්'- දෙසැ. 01

11-Secs

මාලතී කල්පනා ඇම්බ්‍රෝස්ගේ 'නො පවතිනු වස් ප්‍රේමය ව පවතිමි' සහ 'පියා නො හැඹූ පියාපත්' කාව්‍ය... [More]
වෙසෙස්| වාලම්පුරි- වාසනාව, විහිළුව සහ මිත්‍යාව

1-Mins

(තාරක වරාපිටිය) ලංකාවේ ඉහළ "අලෙවි වටිනාකමක්" ඇති, ‘අනුහස් ඇති’ ගුප්ත වස්තුවකි වාලම්පුරිය. මෙම ‘වටිනාකම’ තීරණය වන්නේ එහි ඇති ද්‍රව්‍යමය වටිනාකම හෝ වෙනත්... [More]
පොත්| "මතක වන්නිය" හෙවත් උතුරේ ශේෂ පත්‍රය

3-Mins

(සුරෝෂන ඉරංග) කලා කෘතියකින් භාවමය කම්පනයක් ඇතිකළ හැකි නම් එයට කිසියම් සමාජ බලපෑමක් සිදුකළ හැකිය. එසේ කම්පනයත්, පශ්චාත්තාපයත් ජනිත කළ, දමිළ බසින්... [More]
අදහස්| විද්‍යාවේ සියවසක පිම්ම!

2-Mins

(තාරක වරාපිටිය) පසුගිය සියවසේ මිනිස් ශිෂ්ඨාචාරය මුහුණපෑ ප්‍රධාන මාරක අභියෝග තුන වුයේ වසංගත, සාගත හා සංග්‍රාමයන්ය. ඒ සියවස තුල එසේ ඉන් මියැදුන... [More]
කරන්ට්ස්| "අඟ"

19-Secs

(උපුල් සේනාධීරිගේ) අංඟ පුලාවකට නැති මිනිස්සු
තම හිස අත ගෑහ
අඟක්... ඔව් අඟක්
රයිනෝසිරසක හැඩගත් අඟක්
මොළයක් නැති සිරසක්
තෙතක් නැති හදවතක්... [More]
වෙසෙස්| ඇනා කැරනිනා සහ ඇනා ස්ටෙපානොව්නා

7-Mins

(ඩිල්ෂානි චතුරිකා දාබරේ) ලියෝ තෝල්ස්තෝයි විරචිත ඇනා කැරනිනා නවකතාවේ ප්‍රධාන කථා නායිකාව වන ඇනා අර්කෙඩියෙව්නා කැරනිනා නමැති චරිතය ගොඩනැංවීම සඳහා තෝල්ස්තොයිට කාන්තාවන් කිහිප... [More]
Boondi Dot Lk · බූන්දියේ අපේ වැඩක් · editorial@boondi.lk
Home · Currents · Raha · Sookiri · Kavi · Dosi · Music · Plus · Facebook