පුහුල් දෝසි
යුගයක මතක සුරකින පිටකොටුවේ මහ මැඳුර|
ඕලන්ද කෞතුකාගාරය
බූන්දි, 04:28:14
ක්‍රි.ව. 1658 සිට 1796 තෙක් අප රටේ මුහුදු බඩ ප්‍රදේශය පාලනය කළේ ඕලන්ද ජාතිකයෝ. ඕලන්ද ගෘහ නිර්මාණ ශිල්පය, ගෘහ භාණ්ඩ කලාව, කාසි, බීරළු රේන්ද කර්මාන්තය, මුද්‍රණ ශිල්පය, රෙපරමාදු ක්‍රිස්තියානි ධර්මය, ඕලන්ද නීතිය සහ ඕලන්ද වචන ඔවුන්ගෙන් අපට උරුම වුණු දේ අතර තිබෙනවා. අගයෙන් ඉතා ඉහල ඕලන්ද කෞතුක වස්තු රැසක් අපට නැරඹිය හැකි පරිදි එක්තැන් කොට අපූරු කෞතුකාගාරයක් පිටකොටුවේ කුමාර වීදියේ පිහිටුවා තිබෙනවා.
17 වන සියවස අග භාගයේදි ඕලන්ද ආණ්ඩුකාරවරයෙකු වූ තෝමස් වෑන් රී විසින් තමන්ගේ නිල නිවස ඉදිකරගත්තේ පිටකොටුවේ කුමාර වීදියේ. ඇත්තෙන්ම අද වන විට එම නිල නිවස යනු ඕලන්ද ගෘහ නිර්මාණ ශිල්පයෙ ලක්ෂණ කදිමට දැකගත හැකි අපූරු කැඩපතක්. ඕලන්ද ගෘහ නිර්මාණයේ කැපී පෙනෙන අංග වූ ලිඳක් සහිත මැද මිදුල, දැවයෙන් කල සොල්දර සහ ගඩොල් අතුරා සකසන ලද ගෙබිම දැකිය හැකියි. ඒ වගේම විශාල උළුවහු සහ දොර ජනේල්, පුළුල් සහ උස් වූ බිත්ති, විශාල ඉස්තෝප්පු, අඩ රවුම් උළු සෙවිලි කල පියසි ඕලන්ද ගෘහ නිර්මාණ ශිල්පයේ අනන්‍යතාව පිලිබිඹු කරන තවත් දේවල්. මෙය කොළඹ නගරයේ දැනට ඉතිරිව ඇති පැරණිම ගොඩ නැගිල්ල වන අතරම ඕලන්ද කෞතුකාගාරය එහිම පිහිටුවීම ඉතා සුවිශේෂියි.
මෙම නිවස මහල් දෙකකින් සමන්විතයි. කෞතුකාගාරයේ ඉහල මාලයෙහි ඉපැරණි ලියන මේස, අත් පුටු, කැබිනට් අල්මාරි ආදිය තබා ඇත. ඒවා කලාත්මක කැටයමින් පිරි ඉතා අගනා නිර්මාණ. එමෙන්ම, ඕලන්ද තෝම්බු පිටපත්, මුද්‍රණය කොට එළි දැක්වූ මුල්ම සිංහල ග්‍රන්ථයේ මුල් පිටුවේ පිටපතක්, සිංහල රජවරු සහ ඕලන්ද ආණ්ඩුකාරවරුන් අතර පැවති ලීපි ගනුදෙනු පිටපත් සහ ඕලන්දක්කාරයින් මුහුදු බඩ ප්‍රදේශ ඉංග්‍රීසින්ට පවරා දුන් ගිවිසුමේ පිටපතක් ද මෙහි ප්‍රදර්ශනයට තබා ඇති දෑ අතර තිබෙනවා.
ශ්‍රි ලංකාවට පැමිණි පලමු ඕලන්ද ජාතිකයා වූ ‘ජොරිස් වෑන් ස්පිල් බර්ජන්’ කන්ද උඩර රජු බැහැදැකීම, පෘතුගීසින්ගෙන් කොළඹ කොටුව මුදා ගැනීමට මූලික වූ ‘ජෙරාඩ් හල්ෆ්ට්’ කන්ද උඩරට රජු බැහැ දැකීම ආදි විශේෂ ඓතිහාසික සිදුවීම් මෙම කෞතුකාගාරයේ පහත මහලෙහි ඉදිරිපත් කරලා තියෙනවා.
ඒ විතරක් නෙමෙයි, ඕලන්දයින් කන්ද උඩරට රජතුමාට තිළිණ දුන් සිංහාසනය දැක්වෙන ඡායාරූපයක් ද, වෙලඳාම සඳහා භාවිත කල දේශීය සහ ඕලන්ද මුදල් වර්ග ආදියත් මෙහිදි දැකගන්න පුළුවන්.
ඒ වගේම 17 සහ 18 වෙනි සියවස් වල පැවති උඩරට රාජධානියෙහි සංස්කෘතිය හා කලාව දැක්වෙන ගෘහ උපකරණ, අවි ආයුධ, රිදියෙන් සහ පබළු වලින් කල ආභරණ, මුළුතැන්ගෙයි උපකරණ, දැකුම් කළු පිගන් භාණ්ඩ ආදි කෞතුක වස්තු රැසක් ද මෙහි ප්‍රදර්ශනයට තබා තිබෙනවා.
ලන්දේසි යුගය ගැන පර්යේෂණ පවත්වන අයට මෙන්ම, ඉතිහාසය ගැන උනන්දුවක් දක්වන කොයි කාටත් මේ කෞතුකාගාරය වටිනා දැනුම් ප්‍රභවයක්. කොළඹ ආශ්‍රිතව අධ්‍යාපන චාරිකාවක නියැලෙනවා නම්, අනිවාර්යයෙන්ම මෙතැනටත් ගොඩ වී යන්නට අමතක කරන්න එපා.
(ඕලන්ද කෞතුකාගරයේ කළ සංචාරයක් සහ එමගින් නිකුත් කරන ලද විස්තර පත්‍රිකා ඇසුරිනි.)
17 වන සියවස අග භාගයේදි ඕලන්ද ආණ්ඩුකාරවරයෙකු වූ තෝමස් වෑන් රී විසින් තමන්ගේ නිල නිවස ඉදිකරගත්තේ පිටකොටුවේ කුමාර වීදියේ. ඇත්තෙන්ම අද වන විට එම නිල නිවස යනු ඕලන්ද ගෘහ නිර්මාණ ශිල්පයෙ ලක්ෂණ කදිමට දැකගත හැකි අපූරු කැඩපතක්. ඕලන්ද ගෘහ නිර්මාණයේ කැපී පෙනෙන අංග වූ ලිඳක් සහිත මැද මිදුල, දැවයෙන් කල සොල්දර සහ ගඩොල් අතුරා සකසන ලද ගෙබිම දැකිය හැකියි. ඒ වගේම විශාල උළුවහු සහ දොර ජනේල්, පුළුල් සහ උස් වූ බිත්ති, විශාල ඉස්තෝප්පු, අඩ රවුම් උළු සෙවිලි කල පියසි ඕලන්ද ගෘහ නිර්මාණ ශිල්පයේ අනන්‍යතාව පිලිබිඹු කරන තවත් දේවල්. මෙය කොළඹ නගරයේ දැනට ඉතිරිව ඇති පැරණිම ගොඩ නැගිල්ල වන අතරම ඕලන්ද කෞතුකාගාරය එහිම පිහිටුවීම ඉතා සුවිශේෂියි.
මෙම නිවස මහල් දෙකකින් සමන්විතයි. කෞතුකාගාරයේ ඉහල මාලයෙහි ඉපැරණි ලියන මේස, අත් පුටු, කැබිනට් අල්මාරි ආදිය තබා ඇත. ඒවා කලාත්මක කැටයමින් පිරි ඉතා අගනා නිර්මාණ. එමෙන්ම, ඕලන්ද තෝම්බු පිටපත්, මුද්‍රණය කොට එළි දැක්වූ මුල්ම සිංහල ග්‍රන්ථයේ මුල් පිටුවේ පිටපතක්, සිංහල රජවරු සහ ඕලන්ද ආණ්ඩුකාරවරුන් අතර පැවති ලීපි ගනුදෙනු පිටපත් සහ ඕලන්දක්කාරයින් මුහුදු බඩ ප්‍රදේශ ඉංග්‍රීසින්ට පවරා දුන් ගිවිසුමේ පිටපතක් ද මෙහි ප්‍රදර්ශනයට තබා ඇති දෑ අතර තිබෙනවා.
ශ්‍රි ලංකාවට පැමිණි පලමු ඕලන්ද ජාතිකයා වූ ‘ජොරිස් වෑන් ස්පිල් බර්ජන්’ කන්ද උඩර රජු බැහැදැකීම, පෘතුගීසින්ගෙන් කොළඹ කොටුව මුදා ගැනීමට මූලික වූ ‘ජෙරාඩ් හල්ෆ්ට්’ කන්ද උඩරට රජු බැහැ දැකීම ආදි විශේෂ ඓතිහාසික සිදුවීම් මෙම කෞතුකාගාරයේ පහත මහලෙහි ඉදිරිපත් කරලා තියෙනවා.
ඒ විතරක් නෙමෙයි, ඕලන්දයින් කන්ද උඩරට රජතුමාට තිළිණ දුන් සිංහාසනය දැක්වෙන ඡායාරූපයක් ද, වෙලඳාම සඳහා භාවිත කල දේශීය සහ ඕලන්ද මුදල් වර්ග ආදියත් මෙහිදි දැකගන්න පුළුවන්.
ඒ වගේම 17 සහ 18 වෙනි සියවස් වල පැවති උඩරට රාජධානියෙහි සංස්කෘතිය හා කලාව දැක්වෙන ගෘහ උපකරණ, අවි ආයුධ, රිදියෙන් සහ පබළු වලින් කල ආභරණ, මුළුතැන්ගෙයි උපකරණ, දැකුම් කළු පිගන් භාණ්ඩ ආදි කෞතුක වස්තු රැසක් ද මෙහි ප්‍රදර්ශනයට තබා තිබෙනවා.
ලන්දේසි යුගය ගැන පර්යේෂණ පවත්වන අයට මෙන්ම, ඉතිහාසය ගැන උනන්දුවක් දක්වන කොයි කාටත් මේ කෞතුකාගාරය වටිනා දැනුම් ප්‍රභවයක්. කොළඹ ආශ්‍රිතව අධ්‍යාපන චාරිකාවක නියැලෙනවා නම්, අනිවාර්යයෙන්ම මෙතැනටත් ගොඩ වී යන්නට අමතක කරන්න එපා.
(ඕලන්ද කෞතුකාගරයේ කළ සංචාරයක් සහ එමගින් නිකුත් කරන ලද විස්තර පත්‍රිකා ඇසුරිනි.)
මේ වියමන ඔබේ මූණු පොතට එක් කරන්න-
Tags- Dutch Museum, Petta, Sri Lanka
පැරණි මාදිලියෙන් ලැබුණු ප්‍රතිචාර-
Anu and Ama මෙහෙම කියනවා :
කිවුව වෙලාව- 2011-12-18 06:22:06
කිවුව වෙලාව- 2011-12-18 06:22:06
Anu and Ama මෙහෙම කියනවා :
කිවුව වෙලාව- 2011-12-18 06:05:05
කිවුව වෙලාව- 2011-12-18 06:05:05
tex මෙහෙම කියනවා :
කිවුව වෙලාව- 2011-02-03 03:28:55
කිවුව වෙලාව- 2011-02-03 03:28:55
deepa මෙහෙම කියනවා :
කිවුව වෙලාව- 2010-11-03 01:34:27
කිවුව වෙලාව- 2010-11-03 01:34:27
Currents
වෙසෙස් බූන්දි
අදහස් බූන්දි
කතා-බස් කරන්ට්ස්
රත්තරං ටික
කෙටියෙන්
ඔමරි කරන්ට්ස්
ඔත්තු කරන්ට්ස්
කට කොකියනවට
පැන බූන්දි
Viva Che
BoondiLets
Raha
Cine බූන්දි
රංග බූන්දි
සිත්තර බූන්දි
රහ කතා-බස්
අදහස් බූන්දි
රත්තරං ටික
රහ ඔත්තු
රහ වීඩියෝ
චිත්‍රකතා
BoondiLets
Sookiri
වෙසෙස් බූන්දි
කතන්දර බූන්දි
පොත් බූන්දි
සූකිරි කතා-බස්
අදහස් බූන්දි
රත්තරං ටික
සූකිරි ඔත්තු
රන් රෝස
BoondiLets
Plus
ප්‍රතිචාර
අඩවි දත්ත
Facebook Page
Boondi Google+
Boondi RSS
සුමුදු තිවංක ගමගේගෙන් තවත් වියමන්
අදහස්
ජනතා විමුක්ති පෙරමුණ- තෙවැනි විකල්පය පිළිබඳ විමසුමක්
අදහස්
නවක වදය- දේශපාලනික කියවීමක්
වෙසෙස්
"සංහාරයේ අපායෙන් ජීවිතයේ දෙව්ලොවට"- සමූලඝාතනයන්ගෙන් දිවි ගලවා ගත්තවුන්ගේ කතා තුනක්.
වෙසෙස්
වේල් ගෝනීම්- අරාබි වසන්තයේ කසකරුවා පිටුවහලේ
වෙසෙස්
හා හා බලාගෙනයි...!
තවත් පුහුල් දෝසි
ක්ලෝනීයකරණයෙන් උපන් ඩොලී
ෆ්ලැමින්ගෝ වගතුග
මිනිසා හඳට යයි...! (එදා දිනමිණ- මිනිසා සඳ මත පා තැබූ පුවත රටට කී හැටි)
චීනයේ රතු ලන්තෑරුම් උත්සවය සහ මකර-සිරස උත්සවය
කඩදාසියේ කතාව
BoondiLets
How did the tiger fly?
Eep: So how did the tiger fly?
Guy: She jumped on the sun. Rode it to tomorrow.
-The Croods [2013]
Guy: She jumped on the sun. Rode it to tomorrow.
-The Croods [2013]
What's New | අලුතෙන්ම
කවි|
ආනන්ද
31-Secs
(රෝහණ පොතුලියැද්ද) මාලා කරුවෙකු සේ මල් සොයා යන
සසර සැරි ගමනක ඉම
අතහැරීම ම නිවන කියන උතුමෙකු
අත නෑර අල්ල ගති ආනන්ද
මල,පැහැය,සුවඳ, ඈ... [More]
සසර සැරි ගමනක ඉම
අතහැරීම ම නිවන කියන උතුමෙකු
අත නෑර අල්ල ගති ආනන්ද
මල,පැහැය,සුවඳ, ඈ... [More]
Cine|
අසන්ධිමිත්තා- වෘත්තයෙන් ආපස්සට
3-Mins
(ඩිල්ෂානි චතුරිකා දාබරේ) සාහිත්‍යය හෝ සිනමාපට තවදුරටත් සාම්ප්‍රදායික ආකෘතියම නොපතයි. රසවිඳින්නන්ව සාමාන්‍ය කතාවකින් නළවාදැමීමට නොහැකිය. තවදුරටත් ඔවුහුද හුරුපුරුදු නිර්මාණ ස්වභාවයම නොපතති. නිර්මාණකරුවකු... [More]
Cine|
රාමු තුළ යළි රාමු වුණු "දැකල පුරුදු කෙනෙක්"
6-Mins
(විකුම් ජිතේන්ද්‍ර) මේ යුගය ඡායාරූප හා කැමරා යුගයක් වන අතර වෘත්තීය හෝ අර්ධවෘත්තීය කැමරා භාවිත කරන ආධුනිකයා පවා අධි සුන්දරත්වයෙන් යුතු ඡායාරූප... [More]
අදහස්|
To Sir, With Love!
2-Mins
(තාරක වරාපිටිය) To Sir With Love යනු මීට වසර 28 කට පමණ ඉහතදී කළු සුදු ටෙලිවිෂන් තිරයකින් මා බැලු චිත්‍රපටයකි. එය එතෙක්... [More]
වෙසෙස්|
මැදියම් රැයේ වාහනවලට අතවනන සුදු හැඳි ගැහැනිය
5-Mins
(තිලක් සේනාසිංහ ) අද මෙන් මහජනයා හෝ රථවාහන බහුල නොවූ මීට දශක හය හතකට පෙර ඇතැම් දිනවල මැදියම් රැය ආසන්නයේ දී කොළඹ බොරැල්ලේ... [More]
ඔත්තු|
හෙල්මලී ගුණතිලකගෙන් 'සහස් පියවර'
5-Secs
හෙල්මලී ගුණතිලක විසින් රචිත පළමු කෙටිකතා එකතුව වන 'සහස් පියවර' කෘතිය මුද්‍රණද්වාරයෙන් එළි දක්වා තිබේ.... [More]
පොත්|
ඉණෙන් හැලෙන කලිසමක් රදවා ගන්න තතනමින්...
2-Mins
(රෝහණ පොතුලියැද්ද) පුද්ගල නාමයක්, වාසගමක් දුටු කල්හි ඔහුගේ ජාතිය/ ආගම/ කුලය/ ලිංගය/ ග්‍රාමීය, නාගරිකබව සිතියම් ගත කිරීම සාමාන්‍ය පුරුද්දක්. නමුත් "ඩොමිනික් චන්ද්‍රසාලි"... [More]
කෙටියෙන්|
මොන එල්ලුං ගස් ද?
පොත්|
උමතු වාට්ටුවට අප්පචිචී ඇවිත්!
6-Mins
(කේ.ඩී. දර්ශන) 'උඹට එහෙම යන්න බැහැ උඹ ඉන්න ඕනෙ මම ළඟ. මගේ හෙවණැල්ලෙන් මිදෙන්න උඹට බැහැ.'
(-41 පිට)
'මම ගල් ගැහී අප්පච්චී දෙස බලාගෙන... [More]
(-41 පිට)
'මම ගල් ගැහී අප්පච්චී දෙස බලාගෙන... [More]
රත්තරං ටික|
මෙන්න බත් කූරෙක්!
28-Secs
මත්සුවා බැෂෝ යනු කෘතහස්ත ජපන් කවියෙකි. බැෂෝගෙ කවිකාර කම දැක දිනක් ඔහුගේ ශිෂ්‍යයෙකු ද කවියක්... [More]
කවි|
ජානූ! පේ‍්‍රමයෙන් විතැන් විය හැකි දැයි මට කියන්න
24-Secs
(තුෂාරි ප්‍රියංගිකා) එකින් එක මතක අහුලමි
මංජුසාවකි හදවත මතක අහුරමි
සීත හිමයේ මිදුණු හිමකැටිති යට
ඔබට කවි ලියා සඟවමි
ජානූ!
පසුපස සෙවණැල්ල සේ ඇදෙමි... [More]
මංජුසාවකි හදවත මතක අහුරමි
සීත හිමයේ මිදුණු හිමකැටිති යට
ඔබට කවි ලියා සඟවමි
ජානූ!
පසුපස සෙවණැල්ල සේ ඇදෙමි... [More]
පොත්|
සෞන්දර්යය වෙනුවට කටු අතු- අපේ යුගයේ උරුමය!
13-Mins
(චූලානන්ද සමරනායක) කිවිඳියකගෙ කාව්‍ය ග‍්‍රන්ථයක් එළිදක්වන මොහොතක ඇගේ කවියට ප‍්‍රවේශ වෙන්න වඩාම සුදුසු මාවත මොකක්ද? මේක ටිකක් විසඳගන්න අමාරු ප‍්‍රශ්ණයක්. මොකද අද... [More]
ඔත්තු|
'නො පවතිනු වස් ප්‍රේමය ව පවතිමි' සහ 'පියා නො හැඹූ පියාපත්'- දෙසැ. 01
11-Secs
මාලතී කල්පනා ඇම්බ්‍රෝස්ගේ 'නො පවතිනු වස් ප්‍රේමය ව පවතිමි' සහ 'පියා නො හැඹූ පියාපත්' කාව්‍ය... [More]
වෙසෙස්|
වාලම්පුරි- වාසනාව, විහිළුව සහ මිත්‍යාව
1-Mins
(තාරක වරාපිටිය) ලංකාවේ ඉහළ "අලෙවි වටිනාකමක්" ඇති, ‘අනුහස් ඇති’ ගුප්ත වස්තුවකි වාලම්පුරිය. මෙම ‘වටිනාකම’ තීරණය වන්නේ එහි ඇති ද්‍රව්‍යමය වටිනාකම හෝ වෙනත්... [More]
පොත්|
"මතක වන්නිය" හෙවත් උතුරේ ශේෂ පත්‍රය
3-Mins
(සුරෝෂන ඉරංග) කලා කෘතියකින් භාවමය කම්පනයක් ඇතිකළ හැකි නම් එයට කිසියම් සමාජ බලපෑමක් සිදුකළ හැකිය. එසේ කම්පනයත්, පශ්චාත්තාපයත් ජනිත කළ, දමිළ බසින්... [More]
අදහස්|
විද්‍යාවේ සියවසක පිම්ම!
2-Mins
(තාරක වරාපිටිය) පසුගිය සියවසේ මිනිස් ශිෂ්ඨාචාරය මුහුණපෑ ප්‍රධාන මාරක අභියෝග තුන වුයේ වසංගත, සාගත හා සංග්‍රාමයන්ය. ඒ සියවස තුල එසේ ඉන් මියැදුන... [More]
කරන්ට්ස්|
"අඟ"
19-Secs
(උපුල් සේනාධීරිගේ) අංඟ පුලාවකට නැති මිනිස්සු
තම හිස අත ගෑහ
අඟක්... ඔව් අඟක්
රයිනෝසිරසක හැඩගත් අඟක්
මොළයක් නැති සිරසක්
තෙතක් නැති හදවතක්... [More]
තම හිස අත ගෑහ
අඟක්... ඔව් අඟක්
රයිනෝසිරසක හැඩගත් අඟක්
මොළයක් නැති සිරසක්
තෙතක් නැති හදවතක්... [More]
වෙසෙස්|
ඇනා කැරනිනා සහ ඇනා ස්ටෙපානොව්නා
7-Mins
(ඩිල්ෂානි චතුරිකා දාබරේ) ලියෝ තෝල්ස්තෝයි විරචිත ඇනා කැරනිනා නවකතාවේ ප්‍රධාන කථා නායිකාව වන ඇනා අර්කෙඩියෙව්නා කැරනිනා නමැති චරිතය ගොඩනැංවීම සඳහා තෝල්ස්තොයිට කාන්තාවන් කිහිප... [More]